Minimal İnvaziv Cerrahi Nedir?

Minimal İnvaziv Cerrahi Nedir?

Cerrahi işlemler birçok sağlık sorununda başvurulan tedavi seçeneğidir. Cerrahi prosedürlerde farklı teknik ve aletler tercih edilir. Ancak bazı durumlarda iyileşme döneminde yan etki veya komplikasyon riski yüksek olabilir. Sıklıkla kanama, enfeksiyon vb. komplikasyonlar iyileşme süresini uzatabilir ve rahatsızlık verebilir. Bu kapsamda cerrahi alanın küçültülmesi ve minimal girişimlere ihtiyaç duyulabilir. Minimal invaziv cerrahi dokulardaki hasarın en aza indirilmesini amaçlayan ve iyileşme sürecini hızlandıran yöntemlerdir. Minimal invaziv cerrahinin kullanıldığı vakalarda hastanede yatış süresi ve komplikasyon riskinin azalması birçok ameliyatta kullanılmasını sağlar. Vücudun herhangi bir yerinde minimal invaziv teknikler uygulanabilir. Mevcut olan cerrahi prosedürlerin çoğunda minimal invaziv yöntemleri kullanılabilir.

Minimal İnvaziv Cerrahi Nedir?

Minimal invaziv cerrahi ameliyat sırasında cilt ve diğer dokuların daha az zarar görmesi amacıyla küçük kesilerin kullanıldığı prosedürlerdir. Cerrahide geleneksel yöntemlerin kullanılması genellikle daha büyük kesiler, daha fazla ağrı ve komplikasyon, daha yüksek doku hasarı gibi sonuçlara yol açar. İşlem sırasında hastada oluşabilecek travmanın minimuma indirilmesi minimal invaziv tekniklerin doğmasını sağlamıştır. Minimal invaziv cerrahi cerrahi sonrası düşük komplikasyon riski ve hastanede yatış süresi sağlayabilir. Bu kapsamda minimal invaziv teknik ve teknolojilerinden yardım alınabilir. Açık cerrahiye kıyasla daha hızlı iyileşme, hastanede kalış süresinin kısalması, daha az ağrı ve yara izi sağlayabilir. Minimal invaziv cerrahi spesifik bir işlem olmayıp birçok cerrahi prosedürü çatısı altında toplayabilmektedir. Tıp teknolojisinin odak noktalarından biridir ve tüm cerrahi prosedürlerin yaklaşık %80`inden fazlasında kullanılabilir. Çoğu zaman ayaktan tedavi bazında gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler robotik olarak kontrol edilebilen cerrahi aletler ile uygulanır. Minimal invaziv cerrahi vücudun farklı bölgelerinde birçok işleme tabi tutulabilir. Başlıca minimal invaziv işlemleri kullanan prosedürler şunları kapsar: 

• Kanser cerrahisi,
• Beyin cerrahisi,
• Ortopedik cerrahi,
• Jinekolojik cerrahi,
• Kolon ve rektum cerrahisi,
• Endovasküler cerrahi,
• Gastroenterolojik cerrahi,
• Baş ve boyun cerrahisi,
• Ürolojik cerrahi,
• Göğüs cerrahisi.

Bu prosedürler kapsamında beyin, kalp, omurga ameliyatları, kolektomi, nefrektomi, kolesistektomi ve adrenalektomi, böbrek nakli ve hiatal fıtık onarımı vb. birçok farklı alanda minimal girişimler ile tedavi sağlanabilir. “Minimal invaziv nedir?” sorusuna yanıt arıyorsanız yazının devamını okuyabilirsiniz.

Minimal İnvaziv Cerrahi Ne İşe Yarar?

Minimal invaziv cerrahi ile farklı alanlarda uygulanan cerrahi prosedürlerin minimum travma ile sonuçlanması amaçlanır. Organlara ulaşmak için cilt ve dokulara küçük kesilerden özel cihazlar yerleştirilir. Bu invaziv girişimler birden fazla şekilde yürütülebilir. Minimal invaziv cerrahi süreçleri şu şekilde sağlanabilir: 

• Robotik cerrahi: Açılan kesilerden ameliyatın gerçekleştirilmesi amacıyla robotik kolların kullanıldığı yöntemdir. Robotik cerrahi kamera kolu ile birlikte birtakım cerrahi aletlerin bağlı olduğu mekanik kollardan oluşur. Ameliyat bölgesinin büyütülmüş ve 3 boyutlu görüntüsü bilgisayar konsoluna aktarılarak cerrahinin yürütülmesine katkıda bulunur. Küçük alanlarda daha fazla kontrol ve hassasiyeti sağlama yeteneğine sahiptir. Robotik cerrahi apandisit, kolon hastalıkları, gastroözefageal reflü ve fıtık onarımı gibi tedavilerde kullanılabilir.
• Endoskopik cerrahi: Vücutta daha küçük veya gizli kesiler yapılarak veya hiçbir kesiye gerek duyulmadan ağız ve burun gibi açıklıklardan geçebilen endoskop aletleri ile yürütülen cerrahilerdir. Endoskop ışıklı ve kameralı esnek, uzun ve dar tüplerdir. Birçok endoskop özel kanallar barındırır. Bu sayede dokuların çıkarılması veya ameliyat edilmesi amacıyla bu kanallardan çeşitli aletler gönderilebilir. Aynı zamanda doku ve organların görüntü ve videolarını alarak ekrana gönderir. Gastrointestinal (sindirim sistemi) sistem ameliyatlarında küçük kesiler gerekli olabilir.
• Endovasküler cerrahi: Kan damarlarını etkileyen tıbbi sorunların tedavisinde kullanılan minimal invaziv tekniktir. Küçük bir kateter kan damarı içinden geçirilir ve damarların onarımı sağlanır. Ameliyat için gerekli olan cerrahi aletler kateterden geçirilir. Kan akışını engelleyen kan pıhtıları gibi durumların ortadan kaldırılmasına yardımcıdır. Bu sayede beyin, kalp ve akciğerler gibi hayati önem taşıyan organların zarar görmesinin önüne geçilebilir.
• Laparoskopik cerrahi: Ucunda kamera bulunan ince uzun laparoskop aletinin kullanıldığı minimal invaziv yöntemdir. Laparoskopik cerrahi karın ve pelvik bölgelerde yaygın olarak kullanılır. Uygulandığı bölgeye göre isimlendirilebilir. Göğüs boşluğu için torakoskop, eklemler için artroskop ve karın boşluğu için laparoskop şeklinde adlandırılır. Ameliyat bölgesine bağlı olarak anahtar deliği boyutunda küçük kesiler açılır. Bu kesilerin birinden laparoskop geçirilirken diğer kesilerden uzun ve dar cerrahi aletler yerleştirilir.

Minimal invaziv teknikler ve tedavi planı cerrahinin türüne ve uygulandığı bölgeye göre şekillenir.

Minimal İnvaziv Cerrahi Avantajları Nelerdir?

Minimal invaziv cerrahi geleneksel olarak bilinen açık cerrahiler ile kıyaslandığında birçok avantaja sahiptir. Bu nedenle ameliyatlarda geniş kapsamlı olarak tercih edilebilir. Minimal teknikler çoğu tıbbi vakaya uyarlanabilse de en uygun tedavi yöntemini değişiklik gösterebilir. Genel olarak açık cerrahinin aksine vücuda daha az zarar vererek travmatik yanıtların azalmasında etkilidir. Ameliyatlar invaziv (girişimsel) uygulamalar olduğundan işlem sonrası ek olarak bazı tedbirler gerektirebilir. Bunlar arasında dah fazla ilaç kullanımı, enfeksiyon ve komplikasyon riskine yönelik önlemler, hastanede yatış süresinin gerekmesi yer alabilir. Minimal tekniklerin amaçlarından biri de ekstra sağlık, ekonomik ve zaman yükünün hafifletilmesidir. Bu bakımdan genel olarak minimal invaziv cerrahinin potansiyel avantajları başlıca şunlar olabilir: 

• Daha küçük kesiler,
• Ameliyat sonrası minimum ağrı,
• Daha hızlı iyileşme süresi,
• Hastanede yatış süresinin kısalması,
• Daha az ve küçük yara izleri,
• Bağışıklık sistemi üzerinde daha az stres/travma bırakılması,
• Ameliyat sonrası daha az ciddi komplikasyon riski,
• Ekonomik ve zaman israfının azaltılması,
• İlaç ihtiyacının azalması,
• Daha az kan kaybı,
• Enfeksiyon riskinin azalması,
• Genel anestezi yerine lokal anestezi imkanları verebilmesi. 

Tekniğin türüne bağlı olarak avantaj ve dezavantajlar değişkenlik gösterebilir. Ancak geleneksel yöntemlere kıyasla genel sağlık durumunun iyileştirilmesinde daha hızlı sonuçlar verilmesine yardımcı olabilir.

Minimal İnvaziv Cerrahi Kimlere Uygulanır?

Minimal invaziv cerrahi birçok açıdan açık cerrahiye göre daha güvenli kabul edilebilir. Açık cerrahi için uygun olmayan vakalar ve komplikasyon riski yüksek hastalar için minimal invaziv cerrahi endike (gerekli) olabilir. Cerrahi yöntemler bireysel olarak oluşturulur ancak bazı tıbbi durumlar minimal invaziv tekniklere uygun olmayabilir. Çeşitli tiplerde yapılan minimal invaziv cerrahiler çoğu zaman sağlık sorunlarının tedavisinde tercih edilebilir. Minimal invaziv tekniklerin kullanıldığı tıbbi durumlar başlıca şunları içerebilir: 

• Morbid obezite,
• Kalp kapak hastalıkları,
• Akciğer, karaciğer, özefagus, kalp tümörleri,
• Yutak, gırtlak, tiroid ve paratiroid tümörleri,
• AORT anevrizmaları,
• Periferik damar hastalıkları ve tıkanıklıklar,
• Hiatal herni (mide fıtığı),
• Epilepsi,
• Ürolojik ve jinekolojik hastalıklar,
• Nefrektomi ve böbrek taşı,
• Dejeneratif/ artritik disk hastalığı 

Ek olarak açık cerrahiye uygun olmayan sağlık koşulları ve hastalar için minimal invaziv cerrahi iyi bir seçenek olabilir. Bazı doku ve organların çıkarılması minimal invaziv teknikler ile yürütülebilir. Size en uygun tedavi yöntemini belirlemek için doktorunuza danışınız.

Minimal İnvaziv Cerrahi Nasıl Yapılır?

Minimal invaziv cerrahi prosedür tipleri farklı adımlara sahip olabilir. Cerrahide uygulanan teknikler ve aletler bu farklılıklara sebebiyet verebilir. Bu nedenle ameliyatların bazı farklılıkları oluşabilir. Genel olarak minimal invaziv cerrahilerde şu adımlar uygulanır: 

• Anestezi: Minimal invaziv işlemler açık cerrahinin aksine genel anestezi gerektirmeyebilir. Bazı ameliyatlarda kesinin yapılacağı bölgelere lokal anestezi uygulanabilir. Bununla birlikte endoskopik cerrahilerde anesteziye ihtiyaç olmayabilir.

• Kesi atılması: Minimal invaziv ameliyatlarda atılan kesiler genellikle 2-3 cm veya daha kısa tutulur. Bu kesiler dar ve uzun cerrahi aletlerin geçmesini sağlayacak büyüklüktedir. Daha küçük kesi atılması daha küçük yara izi, daha hızlı iyileşen ameliyat bölgesi ve daha az kan kaybı ile ilişkilidir. Herhangi bir doku veya organın vücuttan çıkarılması gerektiğinde kesiler daha büyük atılabilir. Ayrıca ameliyat sonrası yaşanabilecek komplikasyon riski düşürülmüş olur.

• Ameliyat ve iyileşme dönemi: Tedavi planının belirlediği işlemler kapsamında kesilerden geçirilen ameliyat aletleri ilgili doku ve organın onarılmasını sağlar. Bazı durumlarda vücuda bir cihaz yerleştirilmesi ve organın çıkarılması gerçekleştirilebilir. Kan damarlarında mevcut olan pıhtıların uzaklaştırılması sağlanabilir veya organ boşlukları temizlenebilir. Ameliyat sonrası dönemde iyileşme süresi daha hızlı olduğundan hastanede yatış süresi kısaltılabilir. Aynı zamanda bazı prosedürler ayaktan tedavi yöntemi olduğundan aynı gün içinde taburcu sağlanabilir. 

İyileşme döneminde ihtiyaç duyulan ilaçların sayısı azaltılabilir. Büyük kesilere oranla daha küçük kesiler enfeksiyon ve komplikasyon (şişme, sıvı birikmesi, kanama vb.) riskinde azalmayı sağlayabilir.

Genel sağlık durumunuz için kontrollerinizi ihmal etmeyiniz. Size en uygun minimal invaziv cerrahi yöntemi için doktorunuza başvurunuz.