Atom Tedavisi (Radyoaktif İyot) Nedir?

İçindekiler

Atom Tedavisi (Radyoaktif İyot)Nedir?
Atom Tedavisi Nedir?
Atom Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Atom Tedavisine Nasıl Hazırlanılır?
Atom Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kaynaklar

Atom Tedavisi (Radyoaktif İyot)Nedir?

Atom tedavisi radyoaktif iyot (I-131) kullanılarak yapılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem özellikle hipertiroidizm ve tiroid kanseri tedavisinde etkilidir. Radyoaktif iyot tiroid hücreleri tarafından emilen bir yapıda olduğu için aşırı aktif veya kanserli hücrelerin ortadan kaldırılması amacıyla tercih edilir.

atom-tedavisi-1-250210104456

Atom Tedavisi Nedir?

Boynun ön kısmındaki kelebek şeklinde bir bez olan tiroid vücudun enerji kullanımını, protein üretimini ve hormonların salınımını düzenler. Pek çok görevden sorumlu olduğu için çeşitli nedenlerle tiroid bezi düzgün çalışmazsa sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Tiroid bezi hastalıklarının tedavisinde kullanılan en etkili yöntemlerden biri atom tedavisidir. Hipertiroidizm ve tiroid kanseri gibi durumlarda tiroid hücrelerini yok etmek için radyoaktif iyot (I-131) kullanılır. Bu tedavi tiroid bezinin aşırı aktif hücrelerini veya kanserli hücreleri hedef alarak tiroidin normal fonksiyonlarını geri kazandırmayı amaçlar. Hastalar genellikle tek bir kapsül veya sıvı dozunu yutarlar ve tiroid bezi iyodu doğal olarak emer. Radyoaktif iyot tiroid hücrelerine ulaşarak onları yok etmeye başlar. Bu süreç hem hipertiroidizm gibi aşırı aktif tiroid durumlarının hem de tiroid kanserinin tedavisinde etkilidir. Atom tedavisi genellikle tek bir kapsül veya sıvı dozunun alınmasıyla gerçekleştirilir ve “Atom tedavisi kaç gün sürer?” sorusu için tedavinin kendisi sadece birkaç saat sürdüğü söylenebilir. Fakat tedavi sonrasında hastaların radyasyon seviyelerinin güvenli bir düzeye inmesini sağlamak amacıyla 2-3 gün hastanede kalmaları gerekebilir.

Atom Tedavisi Kimlere Uygulanır?

I-131 radyoaktif bir izotoptur. Beta ve gama ışınları yayar. Bu ışınlar tiroid hücrelerine zarar vererek onları yok eder. I-131 tiroid bezi tarafından doğal iyot gibi emilir ve bu sayede doğrudan tiroide etki edebilir. Bu tedavinin uygulanabildiği hastalıklar şunlardır:

Tiroid Kanser: Tiroid kanseri teşhisi konulan hastalar için de atom tedavisi yaygın bir tedavi yöntemidir. Cerrahi müdahale ile tiroid bezinin bir kısmı veya tamamı alındıktan sonra, geride kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla radyoaktif iyot tedavisi kullanılır. Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engeller. Özellikle papiller ve folliküler tiroid kanseri türlerinde etkili bir yöntemdir. Tiroid kanseri tedavisi sonrası radyoaktif iyot kullanımı, hastalığın nüksetme riskini azaltır. Papiller tiroid kanseri en yaygın tiroid kanseri türüdür ve genellikle iyi bir prognoza sahiptir. Radyoaktif iyot tedavisi cerrahi müdahale sonrası kalan tiroid dokusunu ve mikroskobik kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Bu tedavi papiller tiroid kanseri olan hastalarda kanserin tekrarlama riskini azaltır ve hastalığın tamamen ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. Bu kanser türü de radyoaktif iyotu iyi emer ve tedaviye iyi yanıt verir. Cerrahi müdahale ile tiroid bezinin alınmasından sonra radyoaktif iyot tedavisi kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Foliküler tiroid kanseri olan hastalarda da bu tedavi hastalığın tekrarlama riskini azaltır ve tedavi başarısını artırır.
Hipertiroidizm: Hipertiroidizm tiroid bezinin aşırı miktarda hormon üretmesi durumudur. Bu durum metabolizmanın hızlanmasına neden olur ve çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Hipertiroidizmin yaygın belirtileri arasında kilo kaybı, hızlı kalp atışı, sinirlilik, terleme, titreme ve uykusuzluk yer alır. Hipertiroidizmin tedavisinde radyoaktif iyot (I-131) kullanımı oldukça yaygındır. Atom tedavisi tiroid bezindeki normal aktivite göstermeyen hücreleri tespit edip etki ederek hormon üretimini olumsuz etkileyen hücreleri de gidermiş olur. Bu sayede hormon üretimini normale döndürmeyi amaçlar. Tedavi süreci hastaların belirli diyet ve ilaç düzenlemeleri yapmasıyla başlar. Anti-tiroid ilaçlar genellikle tedaviden birkaç gün önce kesilir ve hastalar düşük iyot diyeti uygulayarak vücutlarının radyoaktif iyotu daha etkili bir şekilde emmesini sağlar. Tiroid bezi iyodu doğal olarak emdiği için radyoaktif iyot doğrudan tiroid hücrelerine ulaşır ve onları yok eder. Bu süreç tiroid bezindeki aşırı aktif hücrelerin etkili bir şekilde yok edilmesini sağlar.

atom-tedavisi-2

Atom Tedavisine Nasıl Hazırlanılır?

Atom tedavisine hazırlanmak için öncelikle bazı ilaçların kullanımını düzenlemek gerekir. Tedaviden önce hastaların kullandığı anti-tiroid ilaçları bırakmaları doktor tarafından önerilir. Bu ilaçlar genellikle tedaviden bir süre önce kesilir. Aynı zamanda tiroid hormonlarını baskılayan ilaçlar da tedaviden önce bırakılmalıdır. Bu adımlar radyoaktif iyodun tiroid bezi tarafından daha iyi emilmesini sağlar. Tedaviye hazırlık sürecinde hastaların düşük iyot diyeti uygulaması da önemlidir. Atom tedavisi öncesi yenmemesi gerekenler için düşük iyot diyetinde kaçınılması gereken yiyecekler arasında iyotlu tuz, deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, yumurta, soya ürünleri ve koruyucu madde içeren içecekler bulunur. Atom tedavisi öncesi doktorlar hastaların tiroid hormon seviyelerini kontrol etmek için çeşitli testler yaparlar. Ayrıca radyoaktif iyodun vücut tarafından nasıl emileceğini değerlendirmek amacıyla görüntüleme testleri de yapılabilir. Bu testler tedavinin etkinliğini artırmak amacıyla gerçekleştirilir. Kadın hastalar için tedavi öncesinde hamile olmadıklarından emin olunması gereklidir. Radyoaktif iyot tedavisi hamile kadınlarda ve emziren annelerde uygulanmaz. Çünkü iyotun bebek üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Hamile kalmayı planlayan kadınların, tedaviden sonra en az 6-12 ay beklemeleri önerilir. Atom tedavisi özel bir hazırlık gerektirir. Çünkü iyotun doğru şekilde tiroid bezlerine ulaşması tedavi için kritiktir. Aynı zamanda atom tedavisi öncesi yapılması gerekenler arasında tedavi gününde hastaların gece yarısından sonra hiçbir şey yememesi ve içmemesi gerekliliği de yer alır. Aynı zamanda radyoaktif iyotun alınmasından önce doktor tarafından belirtilen diğer hazırlıklar yapılmalıdır.

Atom Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Radyoaktif iyot tedavisi sonrası hastaların dikkat etmeleri gereken bazı önemli hususlar vardır. Atom tedavisi sonrasında dikkat edilmesi gerekenler radyasyonun yayılmasını önlemek ve yan etkileri minimize etmek için önemlidir. Bu önlemler hem hastanın hem de çevresindekilerin sağlığını korumaya yardımcı olur.

Tedaviden sonra vücut radyoaktif iyotu atar. Bu süreçte, diğer insanlara radyasyon yayılmasını önlemek için belirli önlemler alınmalıdır. Hastalar tedavi sonrasında birkaç gün boyunca başkalarıyla yakın temastan kaçınmalıdır. Özellikle hamile kadınlar ve küçük çocuklarla temastan uzak durulmalıdır. Hastalar radyoaktif iyotun vücutlarından daha hızlı atılması için bol su içmelidir. Tedavi sonrasında hastaların birkaç gün boyunca ayrı yatakta uyuması ve yataklarını başkalarıyla paylaşmaması önerilir. Bu, radyasyonun başkalarına yayılmasını önlemeye yardımcı olur. Özellikle hamile eşlerle ve küçük çocuklarla aynı yatakta uyumaktan kaçınılmalıdır. Tedavi sonrası ilk birkaç gün boyunca kalabalık ortamlardan ve uzun süreli sosyal temaslardan kaçınılmalıdır. İş hayatına dönüş konusunda doktorun talimatlarına uymak önemlidir. Bazı hastaların işlerine birkaç gün ara vermesi gerekebilir. Tedavi sonrasında düzenli sağlık kontrolleri yapılmalıdır. Doktor tiroid hormon seviyelerini düzenli olarak izleyecek ve gerektiğinde tiroid hormon replasman tedavisi başlayacaktır. Düzenli aralıklarla gerçekleştirilen kontroller tedavinin ne derecede etki ettiğini görmek ve olası yan etkileri izlemek için önemlidir.

Radyoaktif iyot tedavisinden sonra bu önlemlere dikkat etmek hem hastanın sağlığını korumaya hem de çevresindekileri radyasyondan korumaya yardımcı olur. Tiroid problemleriniz bulunuyorsa doğru tedavi seçenekleri ve atom tedavisi hakkında bilgi almak iletişime geçebilirsiniz.