Tip 2 Diyabet

Tip 2 diyabet nedir?

Tip 2 diyabet, vücudun insülini yeterince üretememesi veya üretilen insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu gelişen, kronik bir metabolik bozukluktur. İnsülin, kandaki glukozun hücrelere taşınmasını sağlayarak kan şekeri seviyesini dengeler. Tip 2 diyabette hücrelerin insüline karşı duyarlılığı azalır (insülin direnci) ve pankreas zamanla yeterli insülin üretemez hale gelir. Bu durum, kanda glukoz birikmesine ve uzun vadede damar, böbrek, göz ve sinir sistemi gibi organlarda hasara yol açabilir. Genetik yatkınlık, aşırı kilo, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve yaş faktörü Tip 2 diyabetin gelişiminde önemli rol oynar. Dünya genelinde en yaygın görülen diyabet türü olup genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıksa da yaşam tarzı faktörleri nedeniyle daha genç yaşlarda da görülebilmektedir.

Tip 2 diyabetin belirtileri nelerdir?

Tip 2 diyabet genellikle yavaş geliştiği için erken dönemde belirgin semptom göstermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe bazı tipik belirtiler ortaya çıkar. Sürekli susuzluk hissi, ağız kuruluğu ve sık idrara çıkma en sık görülen semptomlardandır. Yorgunluk, halsizlik, bulanık görme, ciltte kuruma, kaşıntı ve özellikle ellerde ve ayaklarda uyuşma ya da karıncalanma gibi sinir hasarı belirtileri dikkat çekicidir. Küçük yaraların geç iyileşmesi, sık enfeksiyon gelişimi ve açıklanamayan kilo kaybı da Tip 2 diyabetin habercisi olabilir. Kan şekeri seviyesinin uzun süre yüksek kalması, bu belirtilerin giderek şiddetlenmesine neden olur ve organ hasarını hızlandırabilir. Bu nedenle, risk grubundaki bireylerin düzenli olarak kan şekeri ölçümü yaptırması önemlidir.

Tip 2 diyabette tanı süreci nasıldır?

Tip 2 diyabet tanısı, kan şekeri ölçümleri ve laboratuvar testleriyle konur. Açlık plazma glukoz testinde 126 mg/dL ve üzeri değerler diyabet tanısı koydurucu niteliktedir. Oral glukoz tolerans testi (OGTT), glukoz alımından 2 saat sonra 200 mg/dL ve üzeri sonuçlar verdiğinde diyabet tanısı konulur. HbA1c testi, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri düzeyini gösterir ve yüzde 6,5 ve üzerindeki değerler diyabet göstergesi kabul edilir. Tanı sürecinde hastanın öyküsü, yaşam tarzı faktörleri, ailesel diyabet öyküsü ve eşlik eden hastalıklar değerlendirilir. Diyabetin organlara etkisini belirlemek için böbrek fonksiyon testleri, göz muayenesi ve sinir sistemi değerlendirmeleri de tanıya eşlik eden süreçlerde yapılabilir.

Sonuç

Tip 2 diyabet, erken tanı ve doğru yönetimle kontrol altına alınabilen kronik bir hastalıktır. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, kilo kontrolü ve düzenli kan şekeri takibi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmada kritik rol oynar. Belirtiler fark edildiğinde gecikmeden bir endokrinoloji uzmanına başvurmak, komplikasyonların önlenmesi ve yaşam kalitesinin korunması açısından büyük önem taşır.