Timpanomastoidektomi

Timpanomastoidektomi nedir?

Timpanomastoidektomi, kulak zarı (timpanik membran) ve kulak arkasındaki mastoid kemiğin birlikte cerrahi olarak temizlenmesi ve yeniden şekillendirilmesi işlemidir. Bu cerrahi, orta kulak boşluğu ile mastoid hücrelerde yerleşmiş kronik enfeksiyonları, kistleri veya kemik yıkımı oluşturan hastalıkları tedavi etmek amacıyla uygulanır. Mastoid kemik, kulak arkasında yer alan ve içi hava dolu hücrelerden oluşan bir yapıdır; bu bölgeye yayılan hastalıklar hem işitme fonksiyonunu hem de kafa içi yapıları tehdit edebilir.

Timpanomastoidektomi, genellikle mikroskop altında, kulak arkasından yapılan bir kesi ile gerçekleştirilir. Cerrahi sırasında enfekte veya hastalıklı dokular temizlenir, orta kulak yapıları korunmaya çalışılır ve gerekirse kulak zarı onarımı ya da işitme kemikçiklerinin rekonstrüksiyonu da yapılabilir.

Hangi durumlarda timpanomastoidektomi yapılır?

Timpanomastoidektomi en sık olarak kolesteatom adı verilen, orta kulakta gelişen ve kemik dokuyu eritebilen anormal hücre birikimlerinin tedavisinde uygulanır. Kolesteatom, ilerleyici ve tahrip edici bir yapı olup, zamanla çevresindeki kemik dokulara ve işitme sistemine zarar verebilir. Bu durum tedavi edilmezse yüz siniri felci, iç kulak hasarı ya da kafa içi enfeksiyonlara yol açabilir.

Ayrıca kronik otit media (uzun süreli orta kulak iltihabı), mastoidi tutan enfeksiyonlar ve bazı durumlarda tedaviye yanıt vermeyen kulak zarı delinmeleri de timpanomastoidektomi gerektirebilir. Nadir olarak, tümöral oluşumlar veya travmatik hasarlar sonrası da bu cerrahi tercih edilebilir.

Ameliyat kararı, hastanın işitme düzeyi, hastalığın yayılımı, daha önce geçirdiği cerrahiler ve genel sağlık durumu dikkate alınarak kulak burun boğaz uzmanı tarafından verilir.

Timpanomastoidektomi sırasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Timpanomastoidektomi sırasında cerrahinin amacı, hastalıklı dokuları eksiksiz şekilde temizlerken, sağlam yapılara mümkün olduğunca zarar vermemektir. Bu nedenle yüz siniri, iç kulak yapıları ve beyin zarı gibi hassas anatomik bölgeler büyük bir dikkatle korunmalıdır. Mikroskobik görüş altında yapılan işlemde, cerrahın deneyimi cerrahi başarının temel belirleyicilerindendir.

Operasyon öncesinde hastanın işitme testi, radyolojik görüntüleme (BT veya MR) ve ayrıntılı kulak muayenesi ile durumu net şekilde değerlendirilmelidir. Özellikle kolesteatom cerrahisinde, hastalığın yayılımı cerrahinin kapsamını belirler. Gerekirse ikinci bir cerrahi ile kalan hastalıklı dokuların temizlenmesi planlanabilir.

Cerrahi sırasında işitme kemikçikleri zarar görmüşse, rekonstrüksiyon yapılabilir. Aynı seansta kulak zarı da onarılabilir (timpanoplasti). Hastanın ameliyat sonrası baş pozisyonuna dikkat etmesi, su teması ve travmadan kaçınması önemlidir. Ayrıca düzenli pansumanlar ve kontrollerle cerrahi alanın enfeksiyondan korunması sağlanmalıdır.

Timpanomastoidektomi sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişse de, işitme fonksiyonunun zamanla düzelmesi ve enfeksiyonun tekrarlamaması beklenir. Ameliyat sonrası orta kulak havalanmasının değerlendirilmesi ve gerekli durumlarda ileri işitme rehabilitasyonu planlanabilir.

Sonuç

Timpanomastoidektomi, orta kulak ve mastoid kemikte gelişen enfeksiyonlar veya yapısal bozuklukların tedavisinde etkili bir cerrahi yöntemdir. Özellikle kolesteatom gibi ilerleyici hastalıklarda kalıcı çözüm sağlar. Başarılı bir cerrahi sonuç için doğru hasta seçimi, dikkatli cerrahi teknik ve düzenli takip süreci büyük önem taşır. Zamanında yapılan müdahale, işitmenin korunmasına ve ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur.