Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreatografi (ERCP)

ERCP Nedir?

Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreatografi (ERCP), safra yolları ve pankreas kanalını hem görüntülemek hem de bu bölgelerdeki tıkanıklıkları ya da diğer patolojik durumları tedavi etmek amacıyla uygulanan ileri düzey bir endoskopik işlemdir. Bu yöntem, endoskopi cihazı ile ağızdan girilerek onikiparmak bağırsağına (duodenum) ulaşılması ve buradan safra yolu ile pankreas kanalına özel kateterler yardımıyla girilmesi esasına dayanır. İlgili kanallara kontrast madde verilerek bu yapılar röntgen eşliğinde detaylı olarak görüntülenebilir. Aynı zamanda gerekli durumlarda taş çıkarma, stent yerleştirme, biyopsi alma ya da darlıkların genişletilmesi gibi tedavi edici işlemler de gerçekleştirilebilir.

ERCP işlemi, endoskopik yöntemle radyolojik görüntülemenin birleştiği bir teknik olduğu için hem tanı hem de tedavi amacıyla uygulanabilen hibrit bir girişimdir. İşlem sırasında sedasyon ya da genel anestezi kullanılarak hasta konforu sağlanır. Endoskopik olarak ulaşılması güç olan safra yolları ve pankreas kanalı hakkında bilgi edinilmesini mümkün kılan bu yöntem, özellikle tıkanıklık, taş, tümör veya iltihap şüphesi olan durumlarda büyük klinik değer taşır.

ERCP Hangi Durumlarda Uygulanır?

ERCP, başta safra yolları ve pankreas kanalı tıkanıklıkları olmak üzere birçok durumun tanı ve tedavisinde kullanılan etkili bir yöntemdir. En sık uygulama nedenlerinden biri, safra yollarında oluşan taşların neden olduğu tıkanıklıklardır. Bu taşlar genellikle safra kesesinden ana safra kanalına düşerek, ağrı, sarılık, ateş ve safra yolu enfeksiyonuna (kolanjit) neden olabilir. ERCP sırasında bu taşlar özel balon ya da basket kateterler yardımıyla çıkarılabilir.

Pankreas başı tümörleri, safra yolu kanserleri, pankreatit sonrası gelişen darlıklar, safra yolu yaralanmaları, ampulla tümörleri ve kanal yapısında doğumsal anomaliler de ERCP ile değerlendirilen ve gerektiğinde müdahale edilen diğer durumlardır. Bu gibi olgularda tıkalı olan bölgeye stent yerleştirilerek safra ve pankreas salgılarının akışı sağlanabilir. Bu, özellikle sarılığı gidermek, enfeksiyonu kontrol altına almak ve hastanın genel durumunu iyileştirmek açısından kritik önem taşır.

Ayrıca bazı hastalarda biyopsi ya da fırçalama sitolojisi ile kanser varlığı şüphesi araştırılabilir. Tanısal amaçla yapılan MRCP (Manyetik Rezonans Kolanjiyo Pankreatografi) gibi non-invaziv görüntüleme yöntemlerinde saptanan anormal bulgular ERCP ile netleştirilebilir ve gerekli müdahaleler yapılabilir. Özellikle kanser nedeniyle darlık gelişen hastalarda, ERCP yoluyla yerleştirilen stentler, cerrahiye uygun olmayan hastalarda yaşam kalitesini artırabilir.

İşlem sonrası nadir olmakla birlikte pankreatit, enfeksiyon, kanama veya perforasyon gibi komplikasyonlar görülebilir. Bu nedenle ERCP, deneyimli gastroenteroloji ve girişimsel endoskopi uzmanları tarafından, uygun hasta seçimiyle ve tam donanımlı merkezlerde yapılmalıdır. Girişim öncesi detaylı değerlendirme ve hastanın bilgilendirilmesi, sürecin güvenliği açısından önemlidir.

Sonuç

Endoskopik Retrograd Kolanjiyo Pankreatografi (ERCP), safra yolları ve pankreas kanalındaki hastalıkların hem tanısında hem de doğrudan tedavisinde kullanılan ileri düzey bir endoskopik girişimdir. Özellikle taş, tümör, darlık ve iltihabi durumların yönetiminde cerrahiye alternatif olarak önemli bir rol oynar. Gerekli durumlarda minimal invaziv şekilde müdahale imkânı sunan bu yöntem, uzman ellerde uygulandığında hastalara yüksek oranda fayda sağlar. Doğru endikasyon, uygun hazırlık ve deneyimli ekip, ERCP işleminin başarısını ve güvenliğini belirleyen temel unsurlardır.