Stapedektomi (otoskleroz- kireçlenme ameliyatı)

Stapedektomi nedir?

Stapedektomi, orta kulakta yer alan üzengi kemiğinin (stapes) cerrahi olarak çıkarılması ve yerine protez yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, ses dalgalarının iç kulağa iletimini sağlayan kemik zincirinin bozulduğu durumlarda, işitme kaybını düzeltmek amacıyla uygulanır. En sık uygulama nedeni otoskleroz adı verilen, üzengi kemiğinin hareketliliğini kaybetmesine yol açan ilerleyici bir kemik hastalığıdır. Otosklerozda stapes kemiği, oval pencere adı verilen iç kulak girişinde sabit hale gelir ve bu da iletim tipi işitme kaybına yol açar. Stapedektomi, işitme fonksiyonunu yeniden kazanmak amacıyla uygulanan etkili ve kalıcı cerrahi yöntemlerden biridir.

Stapedektomi hangi durumlarda uygulanır?

Stapedektomi, genellikle otoskleroz kaynaklı iletim tipi işitme kaybı olan hastalarda uygulanır. Otoskleroz, orta kulaktaki kemik zincirin en küçük ve son halkası olan stapesin hareket kabiliyetini kısıtlayan bir hastalıktır. Bu durum, sesin iç kulağa yeterli şekilde iletilmesini engeller. Özellikle ileri evre otoskleroz vakalarında ve işitme kaybının günlük yaşamı etkilediği durumlarda cerrahi müdahale önerilir.

İşitme kaybının yanı sıra bazı hastalarda kulakta çınlama (tinnitus) da görülür ve stapedektomi sonrası bu semptomda da azalma sağlanabilir. Cerrahi tedavi, işitme cihazına alternatif olarak değerlendirilebilir ve uygun hastalarda oldukça başarılı sonuçlar elde edilir. Ancak sensörinöral (iç kulak kaynaklı) işitme kaybı, aktif kulak enfeksiyonu veya iç kulak anomalileri gibi durumlarda stapedektomi önerilmez.

Stapedektomi öncesi değerlendirme nasıl yapılır?

Stapedektomi planlanmadan önce, detaylı bir kulak burun boğaz (KBB) değerlendirmesi ve işitme testleri yapılır. İlk olarak hastanın şikâyetleri ve tıbbi geçmişi sorgulanır. Ardından otoskopi ile kulak zarı ve dış kulak yolu muayene edilir. Odyometrik testler, işitme kaybının derecesini ve tipini belirlemek amacıyla uygulanır. Özellikle hava-kemik yolu farkı otoskleroz tanısında belirleyici rol oynar.

Tanıyı desteklemek için timpanometri ile orta kulak basıncı ve zar hareketleri değerlendirilir. Gerekli görüldüğünde yüksek çözünürlüklü temporal kemik BT (bilgisayarlı tomografi) çekilerek, stapesin durumu ve orta kulağın yapısal bütünlüğü incelenir. Bu görüntüleme, cerrahiye uygunluk açısından yol gösterici olur.

Hastanın genel sağlık durumu ve anesteziye uygunluğu da preoperatif değerlendirme sürecinde ele alınır. Cerrahiden önce hasta, işlem hakkında bilgilendirilir ve başarı oranları, olası komplikasyonlar (baş dönmesi, tat duyusu değişikliği, kalıcı işitme kaybı gibi) detaylı şekilde anlatılır. Cerrahinin başarısı, doğru tanı, uygun hasta seçimi ve cerrahi deneyime bağlı olarak yüksek oranda sağlanabilir.

Sonuç

Stapedektomi, otoskleroz gibi iletim tipi işitme kaybına yol açan durumlarda uygulanan güvenilir ve etkili bir cerrahi yöntemdir. Uygun şekilde planlandığında ve deneyimli ekiplerce gerçekleştirildiğinde, hastaların işitme kalitesinde anlamlı düzelme sağlar ve yaşam kalitesini artırır. Her işitme kaybının cerrahi için uygun olmadığı unutulmamalı, değerlendirme mutlaka uzman hekim tarafından yapılmalıdır.