Sinüzit neden olur?
Sinüzit, yüz kemikleri içinde yer alan hava dolu boşluklar olan sinüslerin iltihaplanmasıyla oluşur. Bu iltihaplanma genellikle sinüslerin burun boşluğuna açılan kanallarının tıkanması sonucunda gelişir. Sinüs kanalları tıkandığında mukus boşalamaz ve içeride birikir. Bu birikim, bakteri, virüs ya da mantarların çoğalması için uygun bir ortam oluşturur. Üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik rinit, burun eti büyümesi, nazal polipler, septum deviasyonu ve östaki borusu disfonksiyonu gibi anatomik ya da fonksiyonel bozukluklar sinüzite neden olan başlıca etkenler arasında yer alır. Ayrıca sigara dumanı, hava kirliliği, bağışıklık sisteminin zayıflığı ve kronik burun tıkanıklığı da sinüzit gelişimini kolaylaştırabilir. Bazı kişilerde sinüzit, mevsimsel alerjilerin tetiklediği bir süreç olarak tekrarlayıcı şekilde ortaya çıkabilir.
Sinüzit belirtileri nelerdir?
Sinüzit, enfekte olan sinüs bölgesine ve hastalığın süresine göre değişen belirtilerle kendini gösterir. En yaygın bulgular arasında yüz bölgesinde dolgunluk ve basınç hissi, özellikle alın, yanak ve göz çevresinde ağrı, burun tıkanıklığı ve koyu renkli burun akıntısı yer alır. Geniz akıntısı, ağız kokusu, baş ağrısı, öksürük, yorgunluk ve hafif ateş de tabloya eşlik edebilir. Koku alma duyusunda azalma ya da kayıp gelişebilir. Akut sinüzitte bu belirtiler genellikle ani başlar ve 10 gün içinde düzelme eğilimindedir. Kronik sinüzitte ise semptomlar 12 haftadan uzun sürer, genellikle daha hafif ama inatçıdır ve yaşam kalitesini düşürecek düzeydedir. Belirtilerin varlığı ve süresi, sinüzit formunun ayırt edilmesinde yol göstericidir.
Sinüzit nasıl teşhis edilir?
Sinüzit tanısı, hastanın öyküsü ve kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılan fizik muayene ile konur. Burun içinin değerlendirilmesinde endoskopik muayene yöntemi önemli rol oynar. Bu yöntemle sinüs ağızlarındaki tıkanıklık, mukozal ödem, akıntı ve yapısal anormallikler doğrudan gözlemlenebilir. Özellikle kronik sinüzit ya da cerrahi planlama gereken durumlarda, sinüslerin anatomik yapısını detaylı biçimde incelemek amacıyla bilgisayarlı tomografi kullanılır. Bu görüntüleme yöntemi, sinüs doluluklarını, polip varlığını ve drenaj yollarındaki tıkanıklıkları göstererek kesin tanı koymada yardımcı olur. Gerekli durumlarda alerji testleri ya da enfeksiyonun mikrobiyolojik değerlendirmesi için kültür testleri de yapılabilir. Teşhis süreci hastaya özel faktörler dikkate alınarak bütüncül bir yaklaşımla yürütülmelidir.
Sinüzit nasıl tedavi edilir?
Sinüzit tedavisi, hastalığın süresi, şiddeti ve altta yatan nedenlere göre belirlenir. Akut sinüzitlerin büyük bölümü viral kökenlidir ve destekleyici tedavi ile kendiliğinden iyileşebilir. Bu süreçte burun içi mukozal ödemin azaltılması, sinüs drenajının sağlanması ve semptomların hafifletilmesi amaçlanır. Gerekli durumlarda ağrı kesici, burun açıcı spreyler ve tuzlu su ile nazal yıkama gibi yöntemler kullanılır. Bakteriyel olduğu düşünülen vakalarda hekim tarafından önerilen antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Kronik sinüzitlerde ise burun içi kortikosteroid spreyler, düzenli burun hijyeni, alerji kontrolü ve gerekirse sistemik tedaviler devreye girer. Tıbbi tedaviye dirençli vakalarda ya da yapısal problemler varlığında cerrahi müdahale gündeme gelir. Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi, sinüslerin doğal açıklıklarının yeniden sağlanması ve hava-mukus dolaşımının düzenlenmesi amacıyla uygulanır. Tedavi sürecinde hastanın semptom takibi, hekim kontrolü ve tedaviye uyumu başarılı sonuçlar açısından kritik önem taşır.
Sonuç
Sinüzit, burun ve sinüs sağlığını etkileyen, yaşam kalitesini düşüren, ancak uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Erken dönemde tanı konulması, etkili tedavi seçeneklerinin devreye alınmasını ve komplikasyonların önlenmesini sağlar. Özellikle sık tekrarlayan ya da uzun süren belirtiler göz ardı edilmemeli; uzman bir kulak burun boğaz hekimi tarafından değerlendirme yapılmalıdır. Tıbbi ya da cerrahi tedaviyle sinüslerin fonksiyonu yeniden sağlanarak, hastanın günlük yaşantısı rahatlatılabilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu sayfada, tedavi edici sağlık hizmetiyle ilgili bilgiler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için lütfen doktorunuza danışın.