Sinüzit

Sinüzit nedir?

Sinüzit, burun çevresindeki kemiklerin içinde bulunan hava dolu boşluklar olan sinüslerin, genellikle enfeksiyon veya alerjiye bağlı olarak iltihaplanması durumudur. Sinüsler; alın, yanak, burun kökü ve göz çevresinde yer alır ve normalde burun ile bağlantılı olarak hava sirkülasyonu ve mukus drenajı sağlar. Bu boşlukların iç yüzeyini örten mukoza tabakası iltihaplandığında mukus akışı bozulur ve sinüslerde sıvı birikimi oluşur. Bu durum, bakteriyel ya da viral enfeksiyonların gelişmesine zemin hazırlar. Akut sinüzit, genellikle birkaç hafta süren kısa süreli bir tablodur; kronik sinüzit ise 12 haftadan uzun süren, tekrarlayıcı veya kalıcı semptomlarla seyreden daha karmaşık bir formdur.

Sinüzitin belirtileri nelerdir?

Sinüzit belirtileri, hastalığın akut ya da kronik olmasına göre farklılık gösterebilir. Akut sinüzit genellikle soğuk algınlığı sonrasında gelişir ve şunlarla kendini gösterir: burun tıkanıklığı, koyu renkli burun akıntısı, yüz ağrısı veya basınç hissi (özellikle yanak, alın ve göz çevresinde), baş ağrısı, koku alma duyusunda azalma, dişlerde ağrı ve ateş. Kronik sinüzitte ise bu belirtiler daha hafif ama daha uzun süreli ve inatçıdır. Sürekli burun tıkanıklığı, postnazal akıntı (geniz akıntısı), kronik baş ağrısı, yorgunluk, koku alma bozukluğu ve tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları kronik formun tipik semptomlarıdır. Her iki durumda da yaşam kalitesini düşürecek düzeyde rahatsızlık oluşturabilir.

Sinüzit nasıl teşhis edilir?

Sinüzit teşhisi, kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılan klinik değerlendirme ve fizik muayene ile başlar. Burun içi muayenede mukozal ödem, burun akıntısı ve sinüs ağızlarında tıkanıklık gözlenebilir. Teşhisi desteklemek amacıyla nazal endoskopi yapılabilir; bu işlem, sinüs açıklıkları ve mukozanın durumu hakkında doğrudan bilgi verir. Akut sinüzit vakalarının çoğu klinik bulgularla tanınabilirken, kronik sinüzitte ya da cerrahi planlama gereken durumlarda sinüs BT (bilgisayarlı tomografi) görüntülemesi yapılır. Bu yöntem, sinüslerin doluluk oranını, polip varlığını ve drenaj yollarındaki tıkanıklıkları ayrıntılı şekilde gösterir. Gerekli durumlarda alerji testleri veya kültür analizleri de tanı sürecine katkı sağlar.

Sinüzit nasıl tedavi edilir?

Sinüzit tedavisi, enfeksiyonun süresi, şiddeti ve altta yatan nedenlere göre belirlenir. Akut sinüzit çoğu zaman viral kaynaklıdır ve destekleyici tedavi ile iyileşir. Burun içi ödemi azaltmak ve sinüs drenajını sağlamak amacıyla burun spreyleri (dekongestanlar), nazal tuzlu su irrigasyonları ve ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar önerilir. Bakteriyel olduğu düşünülen vakalarda antibiyotik tedavisi gerekebilir. Kronik sinüzit tedavisinde ise burun içi kortikosteroid spreyleri, uzun süreli burun hijyeni, alerji kontrolü ve gerekirse sistemik tedaviler kullanılır. Yapısal bozukluk, polip varlığı veya medikal tedaviye dirençli vakalarda fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi (FESS) uygulanabilir. Bu cerrahi yöntemde sinüslerin doğal açıklıkları genişletilerek hava ve mukus dolaşımı sağlanır. Tedavi sürecinde hasta eğitimi ve düzenli takip, tedavi başarısını artıran unsurlardır.

Sonuç

Sinüzit, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen yaygın bir üst solunum yolu hastalığıdır. Erken tanı ve doğru tedavi ile büyük oranda kontrol altına alınabilir. Özellikle tekrarlayan ya da uzun süren semptomlar varlığında, hastalığın kronikleşmesini önlemek amacıyla kulak burun boğaz uzmanına başvurulması önemlidir. Uygun tedavi yöntemleriyle sinüs fonksiyonları yeniden düzene girer ve hasta şikayetlerinden kalıcı olarak kurtulabilir.