Septal perforasyon nedir?
Septal perforasyon, burnu iki eşit boşluğa ayıran yapı olan nazal septumun kıkırdak veya kemik bölümünde delik oluşması durumudur. Bu perforasyon (delik), burnun ön veya arka kısmında yer alabilir ve boyutuna bağlı olarak solunum fonksiyonlarını etkileyebilir. Septum normalde hava akımını düzenler ve burun boşluklarının yapısal bütünlüğünü sağlar. Bu yapının bütünlüğünün bozulması, hem anatomik hem de işlevsel sorunlara yol açabilir.
Septal perforasyon; travma, enfeksiyon, cerrahi müdahaleler, kronik burun tıkanıklığı tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar veya madde kullanımı (özellikle kokain gibi mukozaya zarar veren maddeler) sonucu gelişebilir. Ayrıca otoimmün hastalıklar veya tümörler de nadiren septumda doku kaybına neden olabilir.
Septal perforasyon hangi belirtilerle ortaya çıkar?
Septal perforasyonlar her zaman belirti vermeyebilir. Ancak özellikle ön bölgede yer alan ve çapı büyük olan perforasyonlar, daha belirgin semptomlara neden olur. En sık karşılaşılan belirti burun içinde ıslık benzeri ses çıkmasıdır. Bu ses genellikle soluk alıp verirken oluşur ve perforasyonun hava akımı üzerindeki etkisinden kaynaklanır.
Diğer yaygın belirtiler arasında burun tıkanıklığı hissi, tekrarlayan burun kanamaları, kabuklanma, kuruluk ve burun içinde yanma hissi yer alır. Septal perforasyonlar ayrıca nazal yapının destek kaybına bağlı olarak burun şeklinde çökme veya deformiteye de neden olabilir.
Bazı vakalarda kronik burun akıntısı, kötü koku veya burun içi enfeksiyonlara yatkınlık da görülebilir. Belirtilerin şiddeti, perforasyonun yeri, büyüklüğü ve eşlik eden nazal hastalıkların varlığına göre değişiklik gösterebilir.
Septal perforasyonda dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Septal perforasyon tanısı, kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılan endoskopik burun muayenesiyle konur. Gerekli görülen durumlarda nazal tomografi ile perforasyonun yerleşimi, boyutu ve çevre dokularla ilişkisi değerlendirilir. Tedavi planlaması, semptomların şiddetine ve perforasyonun anatomik özelliklerine göre yapılır.
Küçük ve semptomsuz perforasyonlarda tedaviye genellikle gerek duyulmaz; ancak burun nemlendirme, tuzlu su solüsyonları ve kabuklanmayı önleyici kremler gibi konservatif yaklaşımlarla hastanın konforu artırılabilir. İleri vakalarda, özellikle sık kanama, solunum sıkıntısı veya estetik bozukluk oluşmuşsa, cerrahi onarım gündeme gelir.
Cerrahi tedavide perforasyonun kapatılması, burun içi mukozanın yeniden yapılandırılması ve kıkırdak destek sağlanması hedeflenir. Bu işlemler teknik olarak zorlu olabilir ve her perforasyon cerrahi için uygun olmayabilir. Bu nedenle cerrahi öncesinde hasta, tedavinin başarı oranları, olası riskler ve iyileşme süreci hakkında ayrıntılı şekilde bilgilendirilmelidir.
Septal perforasyonun ilerlememesi için travmalardan kaçınılmalı, burun içi madde kullanımı durdurulmalı ve kontrolsüz burun damlası/spreyi kullanımına son verilmelidir. Kronik enflamasyona neden olabilecek enfeksiyonlar ve alerjik durumlar da etkin biçimde tedavi edilmelidir.
Sonuç
Septal perforasyon, burun iç yapısında doku kaybı sonucu gelişen ve hem fonksiyonel hem estetik sorunlara neden olabilen bir durumdur. Belirtileri arasında burun tıkanıklığı, kanama, kuruluk ve nefes alırken oluşan sesler yer alır. Tanı, endoskopik muayene ile konur ve tedavi, perforasyonun boyutu ile hastanın şikayetlerine göre planlanır. Koruyucu önlemler, semptom kontrolü ve gerektiğinde cerrahi girişimlerle başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu sayfada, tedavi edici sağlık hizmetiyle ilgili bilgiler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için lütfen doktorunuza danışın.