PNÖMOTORAKS (AKCİĞER SÖNMESİ)

Akciğer sönmesi, tıbbi adıyla pnömotoraks, akciğerin normal işlevini yerine getirememesi durumunda ortaya çıkan ve acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur. Pnömotoraks, akciğerin etrafındaki hava boşluğuna (pleura) hava sızması sonucunda akciğerin bir kısmının ya da tamamının çökmesine neden olur. Bu durum, solunum güçlüğüne ve vücudun oksijen alımında ciddi problemlere yol açar. Ani gelişen bu durum, kişinin hayatını tehdit edebileceğinden zamanında ve doğru müdahale büyük önem taşır.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Pnömotoraksın en yaygın belirtisi, genellikle aniden başlayan keskin ve şiddetli göğüs ağrısıdır. Ağrı, genellikle sadece bir tarafta hissedilir ve derin nefes aldıkça ya da öksürdükçe daha da kötüleşebilir. Bunun yanı sıra, pnömotoraks yaşayan kişilerde; nefes darlığı, taşikardi, kalp atış hızında artış, tedirgin hissetme, aşırı terleme, ciltte solgunluk veya morarma, yorgunluk ve halsizlik, hızlı ve yüzeysel nefes, baş dönmesi ve bilinç kaybı gibi belirtiler görülebilir.

NASIL TANI KONUR?

Pnömotoraksın kesin tanısı, çeşitli klinik değerlendirmeler ve görüntüleme yöntemleri ile konur. Fiziksel muayene, göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT) ve arteryel kan gazı testiyle konulabilir.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Pnömotoraksın farklı tedavileri yöntemleri bulunmaktadır.

Gözlem: Küçük ve hafif vakalarda, doktorlar sadece hastayı gözlem altında tutarak pnömotoraksın kendi kendine iyileşmesini bekleyebilirler. Bu durum, akciğerin kendiliğinden yeniden genişlemesine ve vücudun pleura boşluğundaki havayı emmesine olanak tanır. Hastanın durumu stabil olduğu sürece birkaç gün veya hafta içinde iyileşme sağlanabilir.

İğne Aspirasyonu: Daha büyük pnömotoraks vakalarında, pleura boşluğundaki havayı boşaltmak için ince bir iğne kullanılır. Bu işlem, doktorun göğüs duvarına iğne yerleştirerek bir şırınga yardımıyla havayı çekmesiyle gerçekleştirilir. Akciğer, hava boşaltıldıktan sonra tekrar genişleyebilir.

Göğüs Tüpü (Torakostomi): Ciddi pnömotoraks vakalarında, göğüs boşluğuna bir tüp yerleştirilerek hava sürekli olarak boşaltılır. Göğüs tüpü, birkaç gün boyunca göğüste bırakılarak akciğerin tamamen genişlemesi sağlanır. Bu tedavi yöntemi, özellikle travmatik ve tansiyon pnömotoraks vakalarında tercih edilir.

Cerrahi Müdahale: Tekrarlayan pnömotoraks vakaları ya da göğüs tüpüne rağmen iyileşmeyen olgularda cerrahi müdahale gerekebilir. Video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS) ile akciğerin hasarlı kısmı tamir edilir ya da akciğerin çökmesini önlemek için pleura zarı yapıştırılır (plöredezis). Bu yöntem, gelecekte pnömotoraks riskini azaltmak amacıyla yapılır.