Pelvik Organ Prolapsusu için Cerrahi Tedaviler

Pelvik organ sarkması nedir?

Pelvik organ sarkması, pelviste yer alan organların — özellikle rahim, mesane ve rektumun — vajina içine doğru yer değiştirmesi ya da vajinal kanaldan dışarıya sarkması durumudur. Bu durum, pelvik taban kaslarının ve destek dokularının zayıflaması veya hasar görmesi sonucunda gelişir. Kadınlarda sık görülen bir durum olan pelvik organ sarkması, doğum yapanlarda, yaşla birlikte pelvik kas tonusunun azaldığı bireylerde veya kronik zorlanmaya neden olan hastalıklarda daha yaygındır. Klinik tabloda en sık karşılaşılan sarkma tipleri; rahim sarkması (uterin prolapsus), mesane sarkması (sistosel) ve rektum sarkmasıdır (rektosel). Pelvik organ sarkmaları tek bir organla sınırlı olabileceği gibi, birden fazla yapının birlikte sarktığı daha karmaşık vakalar da görülebilir. Durum ilerledikçe hastanın yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenebilir.

Pelvik organ sarkması neden olur?

Pelvik organ sarkmasının temel nedeni, pelvik taban yapılarının yetersizliği ya da zedelenmesidir. Bu duruma yol açan en önemli faktörlerden biri vajinal doğumdur. Özellikle çoklu ve zor doğumlar, büyük bebek doğurmak ya da doğum sırasında oluşan doku hasarları pelvik taban kaslarını zayıflatabilir. Yaşlanma ile birlikte bağ dokularının elastikiyetini kaybetmesi ve menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi de destekleyici yapılar üzerinde olumsuz etki yaratır. Kronik kabızlık, uzun süreli ağır kaldırma, kronik öksürük, obezite ve sigara kullanımı gibi faktörler karın içi basıncını artırarak sarkma riskini yükseltir. Genetik yatkınlık, bağ dokusu hastalıkları ve geçirilmiş pelvik cerrahiler de pelvik organ destek yapılarının zayıflamasına katkıda bulunabilir. Bu etkenlerin bir araya gelmesi, zamanla pelvik organların yerçekimine karşı koyamayarak sarkmasına neden olur.

Pelvik organ sarkması nasıl teşhis edilir?

Pelvik organ sarkmasının teşhisi, detaylı bir hasta öyküsü ve fizik muayene ile konur. Hasta genellikle vajinal bölgede dolgunluk hissi, aşağıya doğru baskı ya da bir kitle varlığı hissinden yakınır. Bazı hastalar vajinadan dışarı çıkan bir doku fark edebilir. İdrar kaçırma, idrar yapmada zorlanma, dışkılama güçlüğü ve cinsel ilişki sırasında rahatsızlık gibi belirtiler de tabloya eşlik edebilir. Jinekolojik muayene sırasında, hastanın ıkınması istenerek sarkmanın derecesi ve etkilenen organlar değerlendirilir. Vajinal spekulum muayenesi, sarkan yapının gözlemlenmesini sağlar. Gerekli görüldüğünde transvajinal ultrasonografi veya dinamik pelvik MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. İdrar yakınmaları mevcutsa, işeme fonksiyonlarını değerlendirmek için ürodinamik testler de uygulanabilir. Doğru tanı, uygun tedavi planlaması için kritik öneme sahiptir.

Sonuç

Pelvik organ sarkması, kadın sağlığını hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkileyebilen, ancak erken tanı ve uygun müdahale ile kontrol altına alınabilen bir tablodur. Doğum, yaşlanma, hormonal değişiklikler ve yaşam tarzı faktörleri bu durumun gelişiminde rol oynayabilir. Şikayetlerin ciddiyetle ele alınması ve gecikmeden uzman değerlendirmesi yapılması, ilerleyici komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir. Teşhisin doğru ve kapsamlı bir şekilde konulması, bireye özgü en uygun tedavi yaklaşımının belirlenmesini sağlar.