Patent Duktus Arteriosus - PDA

PDA nedir?

PDA (Patent Duktus Arteriozus), doğumsal bir kalp hastalığı olup, duktus arteriozus adı verilen damar yapısının doğumdan sonra kapanmaması durumudur. Duktus arteriozus, anne karnındaki bebekte akciğerler henüz çalışmadığı için, kanın akciğerlere gitmeden doğrudan vücuda yönlendirilmesini sağlar. Doğumdan sonra, bu damar genellikle kısa süre içinde kendiliğinden kapanır. Ancak bazı bebeklerde bu yapı açık kalmaya devam eder ve bu duruma “patent duktus arteriozus” adı verilir.

Açık kalan bu damar nedeniyle oksijenli ve oksijensiz kan birbirine karışır, bu da kalbin ve akciğerlerin normalden fazla çalışmasına yol açar. PDA’nın büyüklüğüne göre vücutta oluşturduğu etkiler değişebilir. Küçük PDA’lar sessiz seyredebilirken, daha büyük PDA’lar kalp yetmezliğine kadar ilerleyebilecek klinik tablolara neden olabilir.

PDA belirtileri nelerdir?

PDA’nın belirtileri açıklığın büyüklüğüne, kanın ne kadar karıştığına ve çocuğun yaşına göre değişkenlik gösterebilir. Küçük PDA’lar genellikle belirti vermezken, daha büyük PDA’larda kalp ve akciğerlerdeki yük artışı nedeniyle şu semptomlar görülebilir:

• Hızlı solunum veya nefes darlığı
• Beslenme güçlüğü ve buna bağlı olarak yetersiz kilo alımı
• Çabuk yorulma ve huzursuzluk
• Sık solunum yolu enfeksiyonları
• Kalpte üfürüm duyulması (fizik muayene bulgusu)

İleri durumlarda kalp yetmezliği, akciğerlerde sıvı birikimi ve büyüme geriliği gibi bulgular da ortaya çıkabilir. Prematüre bebeklerde PDA daha sık görülür ve semptomlar daha erken dönemde gelişebilir.

PDA nasıl teşhis edilir?

PDA tanısı genellikle çocuk kardiyoloji muayenesi sırasında konur. İlk aşamada fizik muayene sırasında duyulan karakteristik kalp üfürümü, PDA’dan şüphelenilmesine yol açar. Ardından yapılan transtorasik ekokardiyografi (EKO) ile PDA’nın varlığı, boyutu ve kalp üzerindeki etkileri net şekilde değerlendirilebilir. EKO, bu konuda en temel ve güvenilir tanı yöntemidir.

Gerekli durumlarda Doppler ekokardiyografi ile PDA'dan geçen kan akımı ölçülerek hemodinamik etkileri detaylı biçimde incelenebilir. Göğüs röntgeni, kalp büyüklüğünü ve akciğerlerdeki dolaşım artışını gösterebilir. Elektrokardiyografi (EKG) ise kalbin elektriksel aktivitesini değerlendirir ve PDA'ya bağlı gelişen kalp yükünü yansıtabilir.

Nadiren, ileri görüntüleme teknikleri veya kalp kateterizasyonu gerekebilir. Özellikle tedavi planlamasında detaylı değerlendirme gereken olgularda bu yöntemlere başvurulabilir.

Sonuç

PDA (Patent Duktus Arteriozus), doğumdan sonra kapanması gereken damar yapısının açık kalmasıyla ortaya çıkan doğumsal bir kalp hastalığıdır. Küçük açıklıklar sessiz seyredebilirken, büyük PDA’lar solunum sıkıntısı, beslenme güçlüğü ve büyüme geriliği gibi belirtilere yol açabilir. Erken tanı, ekokardiyografi ile mümkün olup, uygun izlem ve tedaviyle komplikasyonlar önlenebilir.