Osteoporoz ve diğer kemik hastalıkları

Osteoporoz ve Diğer Kemik Hastalıkları Nedir?

Osteoporoz, kemiklerin mineral yoğunluğunun azalması sonucu zayıflayıp kırılgan hale gelmesiyle tanımlanan bir kemik hastalığıdır. Genellikle yaşlanma, hormonal değişiklikler (özellikle kadınlarda menopoz sonrası östrojen eksikliği) ve yetersiz kalsiyum-D vitamini alımı ile ilişkilidir. Osteoporoz dışında diğer yaygın kemik hastalıkları arasında osteomalazi (kemik yumuşaması), Paget hastalığı (kemik yapım-yıkım sürecinin bozulması), osteogenezis imperfekta (doğumsal kemik zayıflığı) ve kemik enfeksiyonları sayılabilir.

Osteoporoz ve Diğer Kemik Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Osteoporoz genellikle uzun süre belirti vermeden ilerler ve çoğunlukla ilk kırıkla fark edilir. Sırt, kalça veya el bileği kırıkları en sık görülen bulgulardır. Omurga kemiklerindeki çökmeler sonucu boy kısalması ve kamburluk gelişebilir. Osteomalazi ise kemik ağrısı, kas güçsüzlüğü ve yorgunlukla kendini gösterebilir. Paget hastalığında etkilenen kemikte ağrı, şekil bozukluğu ve ısı artışı görülebilir. Diğer kemik hastalıkları da kemik deformiteleri, ağrı ve fonksiyon kayıplarına yol açabilir.

Osteoporoz ve Diğer Kemik Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhiste ilk adım hastanın şikâyetlerinin dinlenmesi ve fizik muayenedir. Osteoporoz tanısı için altın standart yöntem kemik mineral yoğunluğu ölçümüdür (DEXA testi). Kan ve idrar testleri ile kalsiyum, fosfor, D vitamini ve hormon düzeyleri değerlendirilir. Gerekli durumlarda röntgen, MR veya kemik sintigrafisi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Ayrıca bazı genetik testler ve biyopsiler de özel durumlar için gerekebilir.

Sonuç

Osteoporoz ve diğer kemik hastalıkları erken evrede saptandığında önlenebilir ya da etkili biçimde yönetilebilir. Yaşam tarzı değişiklikleri, kalsiyum-D vitamini takviyesi, egzersiz ve gerekli hallerde ilaç tedavisi ile kemik sağlığı korunabilir. Özellikle risk gruplarındaki erişkin bireylerin düzenli kontrol yaptırmaları önem taşır.