OSAS Cerrahisi

OSAS cerrahisi nedir?

OSAS cerrahisi, Obstrüktif Uyku Apne Sendromu'na (OSAS) neden olan anatomik tıkanıklıkların cerrahi yöntemlerle giderilmesini amaçlayan tedavi yaklaşımlarını ifade eder. OSAS, uyku sırasında üst solunum yolunun tekrarlayan şekilde daralması veya tamamen tıkanması ile karakterizedir. Bu tıkanıklıklar sıklıkla yumuşak damak, bademcikler, dil kökü, burun veya çene yapılarından kaynaklanır. Cerrahi tedavi, hava yolunun açıklığını sağlayarak apne (nefes durması) ve hipopne (yetersiz solunum) ataklarını azaltmayı hedefler. OSAS cerrahisi; klasik yumuşak damak ve bademcik cerrahilerinden, ileri düzey çok seviyeli yaklaşımlara kadar çeşitli teknikleri kapsar. Cerrahi seçenekler, hastanın anatomik yapısına, apne şiddetine ve diğer tedavi yöntemlerine yanıtına göre belirlenir.

OSAS cerrahisinin uygulanma nedenleri nelerdir?

OSAS cerrahisi, öncelikle konservatif tedavilere (örn. CPAP cihazı) yanıt vermeyen veya bu tedavileri tolere edemeyen hastalarda gündeme gelir. Ayrıca anatomik olarak belirgin üst hava yolu tıkanıklığına sahip ve tıkanıklık düzeyi net olarak saptanmış bireylerde cerrahi etkili bir tedavi seçeneği olabilir. En sık uygulama nedenleri arasında bademcik ve geniz eti büyümesi, yumuşak damak ve küçük dil sarkması, dil kökü hipertrofisi, burun septum deviasyonu, konka hipertrofisi ve çene yapılarında gerilik yer alır.

OSAS, tedavi edilmediği takdirde hipertansiyon, kalp hastalıkları, inme, insülin direnci, günlük yaşamda dikkat dağınıklığı, kaza riski ve gün içi uyuklama hali gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Cerrahi müdahale, bu komplikasyonların önlenmesi ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması amacıyla değerlendirilir. Cerrahinin etkinliği, tıkanıklık bölgesinin doğru belirlenmesine ve uygun cerrahi teknik seçimine bağlıdır.

OSAS cerrahisi öncesi değerlendirme nasıl yapılır?

OSAS cerrahisi planlanmadan önce kapsamlı bir değerlendirme süreci yürütülür. İlk adımda hastanın şikayetleri, uyku düzeni, horlama sıklığı, gündüz uyuklama hali ve varsa eşlik eden sistemik hastalıkları ayrıntılı olarak sorgulanır. Ardından polisomnografi (uyku testi) uygulanarak apne-hipopne indeksi (AHİ) hesaplanır ve hastalığın şiddeti objektif olarak belirlenir. Bu test ayrıca uykudaki oksijen satürasyonu, kalp ritmi ve uyku evreleri hakkında da bilgi verir.

Cerrahi planlamada en kritik basamaklardan biri de üst solunum yolunun detaylı muayenesidir. Bu amaçla fleksibl endoskopi, uyku endoskopisi (drug-induced sleep endoscopy - DISE) ve görüntüleme tetkikleri (MR, BT) kullanılarak tıkanıklığın yeri ve düzeyi net olarak saptanır. Burun tıkanıklıkları, yumuşak damak sarkmaları, dil kökü veya çene anomalileri detaylı şekilde değerlendirilir.

Anesteziye uygunluk açısından hastanın genel sağlık durumu da göz önünde bulundurularak gerekli laboratuvar testleri, EKG ve akciğer grafisi gibi tetkikler istenir. Değerlendirme süreci multidisipliner olarak yürütülür; KBB uzmanı, göğüs hastalıkları, nöroloji ve anestezi uzmanlarının görüşleri doğrultusunda hasta için en uygun tedavi yöntemi belirlenir.

Sonuç

OSAS cerrahisi, doğru hasta seçimi ve kapsamlı değerlendirme sonrasında uygulandığında, yaşam kalitesini artıran ve uyku apnesine bağlı ciddi sağlık risklerini azaltan etkili bir tedavi yöntemidir. Tıkanıklığın yeri ve şiddeti net olarak belirlendikten sonra uygulanan uygun cerrahi müdahale, hastalığın kontrol altına alınmasında önemli bir rol oynar.