KBB Acilleri

Kulak burun boğaz acilleri nelerdir?

Kulak burun boğaz (KBB) acilleri, ani gelişen ve hızlı müdahale gerektiren, baş-boyun bölgesini ilgilendiren tıbbi durumlardır. Bu acil tablolar, solunum yolunun tıkanması, kanama, yabancı cisim varlığı, enfeksiyon ya da travma kaynaklı olabilir. En sık karşılaşılan KBB acilleri arasında burun kanamaları (epistaksis), yabancı cisim aspirasyonu, kulak veya burun içine kaçan yabancı cisimler, akut tonsillit ve peritonsiller apse, epiglottit, trakeal tıkanıklık, akut otitis media ve mastoidit, boyun apseleri ve travmaya bağlı kulak, burun ya da yüz yaralanmaları yer alır. Özellikle üst solunum yolunu etkileyen bazı durumlar, hava yolunun daralmasına veya tıkanmasına neden olabileceğinden yaşamı tehdit eden acil tablolar arasında kabul edilir.

KBB acil vakalarında belirtiler nelerdir?

KBB acillerinde belirtiler, etkilenen bölgeye göre farklılık gösterir ancak genellikle ani başlangıçlı ve ilerleyici seyreder. Burun kanaması, özellikle ileri yaş grubunda ya da hipertansiyonu olan bireylerde sık görülür ve durdurulamayan, tekrarlayan kanama şeklinde olabilir. Yabancı cisim aspirasyonu durumunda öksürük, ani gelişen solunum sıkıntısı, boğulma hissi ve ses değişikliği gibi belirtiler izlenebilir. Boğaz enfeksiyonları ve özellikle peritonsiller apse, şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, konuşma bozukluğu ve ağız açıklığında azalma ile kendini gösterir. Epiglottit, çocuklarda solunum sıkıntısı, huzursuzluk, ateş ve inspiratuar stridor (nefes alırken hırıltı) ile ani gelişebilir ve hayatı tehdit edebilir. Kulak enfeksiyonlarında ise kulak ağrısı, işitme kaybı, kulaktan akıntı ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilir. Yüz travmalarında burun ya da kulakta şekil bozukluğu, kanama, şişlik ve fonksiyon kaybı ortaya çıkabilir. Bu belirtiler acil değerlendirme ve müdahale gerektiren durumlardır.

KBB acillerinde tanı ve tedavi nasıl gerçekleştirilir?

KBB acillerinde tanı, öncelikle hastanın semptomlarına ve fizik muayene bulgularına dayanarak konur. Burun kanamalarında kanamanın yeri ve yoğunluğu değerlendirilir. Gerekirse ön veya arka rinoskopi ile lokalizasyon tespit edilir. Yabancı cisim varlığında otoskop, nazal spekulum ve endoskopik muayene gerekebilir. Peritonsiller apse şüphesinde boğaz muayenesi, ağız açıklığı, konuşma şekli ve yutma fonksiyonları değerlendirilir. Solunum sıkıntısı olan hastalarda hava yolu açıklığı önceliklidir; gerekli durumlarda boyun radyografisi, direkt grafiler veya BT ile görüntüleme yapılabilir.

Tedavi, tanıya ve aciliyet düzeyine göre planlanır. Burun kanamasında anterior tampon uygulanabilir, durdurulamayan kanamalarda posterior tampon ya da girişimsel yöntemler gerekebilir. Yabancı cisimler, uygun pozisyon ve araçlarla dikkatlice çıkarılır; aspirasyon durumunda acil bronkoskopi planlanabilir. Peritonsiller apse durumunda drenaj yapılır ve sistemik antibiyotik tedavisine başlanır. Epiglottit, mutlak hava yolu kontrolü gerektirdiği için entübasyon veya trakeotomi gerekebilir ve hasta yoğun bakım şartlarında izlenir. Orta kulak enfeksiyonlarında ise uygun antibiyotik tedavisi, ağrı kontrolü ve gerekirse parasentez uygulanabilir. Travma hastalarında ise kanama kontrolü, yara onarımı, gerekirse cerrahi müdahale planlanır. Tüm bu süreçler multidisipliner yaklaşımla ve hasta güvenliği öncelenerek yürütülmelidir.

Sonuç

KBB acilleri, baş ve boyun bölgesindeki yapıları etkileyen, ani gelişen ve hızlı müdahale gerektiren ciddi klinik tablolardır. Solunum yolu açıklığı, enfeksiyon kontrolü ve fonksiyonel iyileşme için erken tanı ve uygun tedavi yaşamsal öneme sahiptir. Bu nedenle belirtiler hafife alınmamalı, hastalar hızlı bir şekilde uzman değerlendirmesine yönlendirilmelidir.