Karaciğer İltihabı

Karaciğer İltihabı Nedir?

Karaciğer iltihabı, tıbbi olarak “hepatit” olarak adlandırılır ve karaciğer dokusunun çeşitli nedenlerle inflamasyona uğraması durumudur. Bu inflamasyon, karaciğer hücrelerinde hasara yol açarak organın normal işlevlerini bozabilir. Karaciğer; protein sentezi, toksinlerin atılması, safra üretimi ve enerji metabolizması gibi hayati görevleri yerine getirir. Dolayısıyla bu organda gelişen iltihabi süreçler, sistemik düzeyde sağlık sorunlarına neden olabilir.

Karaciğer iltihabı akut veya kronik formda seyredebilir. Akut hepatit, genellikle aniden gelişir ve haftalar içinde iyileşebilirken; kronik hepatit, altı aydan uzun süren ve tedavi edilmediği takdirde siroz veya karaciğer yetmezliği gibi kalıcı hasarlara yol açabilen bir durumdur.

İltihaplanma karaciğer hücrelerini doğrudan etkileyerek hücre ölümüne, bağ dokusunda artışa ve zamanla organın fonksiyonlarında azalmaya neden olabilir. Bu nedenle karaciğer iltihabı erken dönemde fark edilip yönetilmesi gereken ciddi bir sağlık sorunudur.

Karaciğer İltihabının Nedenleri ve Belirtileri

Karaciğer iltihabının en sık nedeni viral enfeksiyonlardır. Özellikle Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri, dünyada en yaygın karaciğer iltihabı etkenleri arasında yer alır. Bunun dışında aşırı alkol tüketimi, ilaç toksisitesi (özellikle ağrı kesiciler, antibiyotikler ve bazı kemoterapi ilaçları), otoimmün hastalıklar, genetik metabolik bozukluklar (örneğin Wilson hastalığı, hemokromatoz), gıda katkı maddeleri veya bitkisel ürünlere bağlı toksinler de karaciğer iltihabına yol açabilir.

İltihaplı karaciğerin klinik belirtileri değişkenlik gösterebilir ve bazı bireylerde hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir. Ancak sık karşılaşılan semptomlar şunlardır:

• Sürekli yorgunluk ve halsizlik,
• İştahsızlık ve mide bulantısı,
• Sağ üst karın bölgesinde dolgunluk veya ağrı hissi,
• Göz aklarında ve ciltte sararma (sarılık),
• Koyu renkli idrar,
• Açık renkli dışkı,
• Kaşıntı,
• Hafif ateş ve kas ağrıları.

Kronikleşen vakalarda karaciğer dokusunda skar gelişmeye başlayabilir. Bu durum zamanla siroz adı verilen karaciğerin yapısal bozulması ve yetmezliğe gidişi ile sonuçlanabilir. Bu nedenle belirtiler ortaya çıkmadan önce yapılan laboratuvar testleri (ALT, AST, bilirubin, GGT vb.), viral hepatit serolojileri ve görüntüleme yöntemleri ile karaciğerin durumu ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.

Tanı doğrulandıktan sonra tedavi, iltihabın nedenine göre belirlenir. Viral hepatitlerde antiviral tedaviler, otoimmün hepatitte bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, toksik hepatitlerde ise neden olan madde veya ilacın kesilmesi temel yaklaşımı oluşturur. Alkol ve zararlı maddelerden uzak durmak, sağlıklı beslenme ve düzenli takip, karaciğer sağlığını korumada hayati öneme sahiptir.

Sonuç

Karaciğer iltihabı, hem akut hem de kronik formlarda görülebilen ve zamanında müdahale edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen önemli bir sağlık sorunudur. Nedenleri çok çeşitli olmakla birlikte, çoğu durumda erken tanı ve uygun tedavi ile iyileşme mümkündür. Belirtiler hafif veya belirsiz olsa dahi, risk taşıyan bireylerin düzenli kontroller yaptırması ve karaciğer sağlığını korumaya yönelik yaşam tarzı değişikliklerine özen göstermesi önerilir.