İnkontinans (İdrar Kaçırma) Cerrahi Tedavileri

İnkontinans nedir?

İnkontinans, kişinin istemsiz şekilde idrarını tutamaması ve kontrolsüz idrar sızıntısı yaşaması durumudur. Tıbbi literatürde “üriner inkontinans” olarak adlandırılan bu tablo, kadınlarda özellikle ileri yaş, doğum geçmişi ve menopoz sonrası dönemde daha sık görülmekle birlikte, her yaşta ve her cinsiyette ortaya çıkabilir. İdrar kaçırma, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, sosyal ve psikolojik sorunlara yol açabilen önemli bir sağlık sorunudur. İnkontinans, altta yatan nedenlere ve şikayetlerin şekline göre farklı türlerde sınıflandırılır. En yaygın alt tipler arasında stres tipi, sıkışma tipi (urge inkontinans), taşma tipi ve karma inkontinans yer alır. Her türün tedavi yaklaşımı farklı olduğu için doğru tanı büyük önem taşır.

İdrar kaçırmanın nedenleri nelerdir?

İdrar kaçırmanın nedenleri, hastanın yaşı, cinsiyeti, hormonal durumu, pelvik taban sağlığı ve eşlik eden hastalıklarla yakından ilişkilidir. Kadınlarda en sık karşılaşılan nedenlerden biri pelvik taban kaslarının zayıflamasıdır. Bu durum genellikle vajinal doğum, fazla sayıda gebelik, zor doğumlar, menopoz sonrası östrojen eksikliği ve yaşlanma ile ilişkilidir. Stres tipi inkontinans, öksürme, gülme, hapşırma veya egzersiz sırasında artan karın içi basınca bağlı olarak gelişir. Sıkışma tipi inkontinans ise mesanenin ani ve kontrolsüz kasılmasıyla ilişkilidir; bu durumda kişi tuvalete yetişemeden idrar kaçırır. İdrar yolu enfeksiyonları, diyabet, nörolojik hastalıklar, obezite, kronik kabızlık, bazı ilaçlar ve mesane kaslarındaki anormallikler de inkontinans gelişiminde rol oynayabilir. Erkeklerde ise prostat hastalıkları ve geçirilmiş ürolojik ameliyatlar önemli etkenler arasındadır.

İnkontinans nasıl teşhis edilir?

İnkontinans teşhisi, hastanın detaylı öyküsünün alınması ve fizik muayene ile başlar. Şikayetlerin başlangıç zamanı, sıklığı, şiddeti ve hangi durumlarda ortaya çıktığı dikkatle sorgulanır. Ayrıca eşlik eden hastalıklar, kullanılan ilaçlar, doğum ve ameliyat geçmişi de değerlendirilmelidir. Gerekli durumlarda idrar günlüğü tutulması önerilerek hastanın mesane boşaltma alışkanlıkları analiz edilir. Fizik muayene sırasında pelvik taban kas gücü ve vajinal muayene yapılır. İdrar tahlili ve kültürü, enfeksiyon varlığını dışlamak için ilk aşamada uygulanır. Mesane dolum ve boşaltma işlevini değerlendirmek için ürodinamik testler gerekebilir. Bazı durumlarda ultrasonografi veya sistoskopi gibi görüntüleme yöntemleri tanıya katkı sağlar. İdrar kaçırma tipi doğru bir şekilde belirlendikten sonra, uygun tedavi planı oluşturulur.

Sonuç

İnkontinans, toplumda yaygın görülmesine rağmen çoğu zaman utanma veya kabullenmeme nedeniyle ihmal edilen bir sağlık sorunudur. Oysa doğru değerlendirme ve erken müdahale ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilen bir durumdur. İdrar kaçırma, hem fiziksel hem de psikolojik yönleriyle ele alınmalı; doğru tanı yöntemleri ile inkontinansın tipi ve nedeni belirlenmelidir. Her bireye özel olarak planlanan tedavi yaklaşımları sayesinde yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileştirilebilir. Bu nedenle idrar kaçırma şikâyeti olan bireylerin, uzman bir sağlık profesyoneline başvurmaları önem taşır.