IBS

IBS nedir?

IBS, tıbbi adıyla İrritabl Bağırsak Sendromu, sindirim sistemini etkileyen, bağırsak hareketlerinin ve fonksiyonlarının düzenini bozan kronik bir rahatsızlıktır. Yapısal bir bozukluk ya da enfeksiyon olmamasına rağmen bağırsakların aşırı duyarlılığı ve kasılma düzenindeki değişiklikler hastalığın temel mekanizmasını oluşturur. IBS, genellikle karın ağrısı, şişkinlik ve düzensiz bağırsak alışkanlıkları ile kendini gösterir. Hastalık, toplumda oldukça yaygındır ve kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. IBS’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte stres, yanlış beslenme, hormonal değişimler, bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlikler ve genetik yatkınlık hastalığın gelişiminde önemli rol oynar. IBS, yaşamı tehdit edici bir durum olmasa da yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürebilir.

IBS belirtileri nelerdir?

IBS’nin belirtileri, kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir ve genellikle dalgalı bir seyir izler. En yaygın semptomlar arasında karın ağrısı ve kramp tarzında sancılar yer alır. Bu ağrılar genellikle bağırsak hareketleriyle hafifler. Şişkinlik, gaz problemleri ve bağırsak alışkanlıklarında değişiklik de sık görülen belirtiler arasındadır. Bazı hastalarda kabızlık ön plandayken (IBS-C), bazılarında ishal (IBS-D) veya her ikisinin dönüşümlü yaşandığı karışık tip IBS (IBS-M) görülebilir. Dışkılama sonrası tam boşalmama hissi, mukuslu dışkılama ve gün içinde sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı da diğer belirtilerdendir. Semptomlar genellikle stresli dönemlerde, düzensiz beslenme alışkanlıklarında ya da bazı tetikleyici gıdaların tüketilmesiyle şiddetlenir.

IBS tanı süreci nasıldır?

IBS tanısı, çoğunlukla belirtilere dayalı olarak ve diğer sindirim sistemi hastalıklarının dışlanması yoluyla konur. Doktor, hastanın öyküsünü ayrıntılı şekilde dinler ve semptomların süresi, sıklığı ve tetikleyici faktörleri hakkında bilgi alır. Fizik muayene genellikle normaldir, ancak gerek görüldüğünde laboratuvar testleri, dışkı analizleri ve görüntüleme yöntemleri ile inflamatuar bağırsak hastalıkları, çölyak hastalığı veya enfeksiyonlar gibi benzer bulgular veren hastalıklar dışlanır. Tanı sürecinde Roma kriterleri adı verilen uluslararası tanı ölçütleri yaygın olarak kullanılır. Şüpheli durumlarda kolonoskopi veya endoskopi yapılabilir. IBS’nin tanısı kesinleştikten sonra tedavi planı, semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik olarak kişiye özel şekilde hazırlanır.

Sonuç

IBS, yapısal bir bağırsak hastalığı olmasa da günlük yaşamı zorlaştıran ve tekrarlayan semptomları nedeniyle dikkatle yönetilmesi gereken bir durumdur. Erken tanı, doğru beslenme düzeni, stres yönetimi ve gerektiğinde medikal tedavi ile semptomların kontrol altına alınması mümkündür. Uzun süren karın ağrısı, şişkinlik ya da bağırsak alışkanlıklarında belirgin değişiklikler fark edildiğinde gastroenteroloji uzmanına başvurulması önemlidir.