Hirşutizm (Kıllanma)

Hirşutizm nedir?

Hirşutizm, kadınlarda normalde görülmeyen bölgelerde, erkek tipi kıllanmanın artması durumudur. Özellikle yüz, göğüs, karın, sırt ve bel çevresinde kalın, koyu renkli ve sert kılların yoğunlaşmasıyla karakterizedir. Bu durum genellikle vücutta androjen adı verilen erkeklik hormonlarının artışıyla ilişkilidir. Ancak bazı durumlarda hormon düzeyleri normal olmasına rağmen kıl foliküllerinin bu hormonlara aşırı duyarlılığı da hirşutizme yol açabilir. Estetik ve psikolojik açıdan rahatsız edici olabilen bu tablo, altta yatan bir hastalığın belirtisi olabileceğinden dikkatle değerlendirilmelidir.

Hirşutizmin belirtileri nelerdir?

Hirşutizmin temel belirtisi, kadınlarda erkek tipi kıllanmanın artışıdır. Yüzde özellikle dudak üstü, çene ve favori bölgelerinde, ayrıca göğüs, karın, sırt, bel ve uyluk içlerinde kalın ve pigmentli kıllar gözlemlenir. Bazı hastalarda bu kıllanma ile birlikte akne, ciltte yağlanma artışı ve saç dökülmesi de görülebilir. Adet düzensizlikleri, ses kalınlaşması ve kas kitlesinde artış gibi virilizasyon belirtileri de tabloya eşlik ediyorsa, altta ciddi bir hormonal bozukluk olasılığı düşünülmelidir. Bu nedenle, sadece kozmetik bir sorun gibi değerlendirilmeden tıbbi bir inceleme süreci başlatılmalıdır.

Hirşutizm nasıl teşhis edilir?

Hirşutizm teşhisinde ilk adım, detaylı bir hasta öyküsü alınması ve fizik muayenenin yapılmasıdır. Kıllanmanın başlangıç yaşı, ilerleyici olup olmadığı, adet düzeni, kilo değişiklikleri ve eşlik eden cilt problemleri değerlendirilmelidir. Fizik muayenede kıllanmanın dağılımı ve şiddeti gözlemlenir. Daha sonra hormon düzeylerini ölçmeye yönelik kan testleri istenir. Serum testosteron, DHEA-S, androstenedion ve serbest testosteron düzeyleri başlıca değerlendirilen parametrelerdir. Ayrıca polikistik over sendromu (PKOS), adrenal hiperplazi, Cushing sendromu veya tümör gibi altta yatan endokrin hastalıkları dışlamak amacıyla ek hormonal testler ve görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Ultrasonografi ve nadiren BT veya MR gibi radyolojik yöntemler, özellikle yumurtalık veya adrenal bez kaynaklı lezyonların saptanmasında yardımcı olur.

Sonuç

Hirşutizm, kadınlarda hem estetik kaygılara hem de hormonal düzensizliklere işaret edebilen önemli bir klinik durumdur. Erkek tipi kıllanma artışı genellikle androjen hormonlarına bağlı olsa da, her zaman ciddi bir sağlık sorununa işaret etmeyebilir. Ancak bu durumu sadece kozmetik bir problem olarak değerlendirmek yanıltıcı olabilir. Altta yatan nedenlerin doğru bir şekilde belirlenmesi, etkili tedavi için temel teşkil eder. Hormonal bozuklukların zamanında tespiti ve yönetimi sayesinde hem semptom kontrolü sağlanabilir hem de hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Bu nedenle hirşutizm belirtileri gösteren bireylerin, uzman bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi büyük önem taşır.