Gastrit

Gastrit nedir?

Gastrit, mide iç yüzeyini örten mukozanın iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Mide mukozası, mide asidinden korunmak için özel bir tabaka ile kaplıdır. Bu tabakanın zayıflaması veya hasar görmesi durumunda mide asidi, mukoza hücrelerine zarar vererek iltihaplanmaya yol açar. Gastrit, akut ve kronik olmak üzere iki ana grupta incelenir. Akut gastrit genellikle kısa sürede gelişir ve ani mide ağrısı ya da yanma ile kendini gösterir. Kronik gastrit ise uzun süreli ve yavaş seyirli bir tabloya sahiptir. En sık nedenleri arasında Helicobacter pylori enfeksiyonu, uzun süreli nonsteroid antiinflamatuar ilaç (NSAID) kullanımı, alkol tüketimi, aşırı baharatlı yiyecekler ve stres yer alır. Tedavi edilmediğinde, gastrit mide ülseri veya mide kanseri riskini artırabilir.

Gastritin belirtileri nelerdir?

Gastritin en yaygın belirtileri arasında mide bölgesinde yanma hissi, ağrı, şişkinlik ve hazımsızlık yer alır. Yemek sonrası mide ağrısının artması ve üst karın bölgesinde doluluk hissi sık görülür. Bulantı, kusma ve iştahsızlık da gastrit hastalarında yaygın şikâyetler arasındadır. Bazı durumlarda koyu renkli dışkı veya kahverengi kusma gibi sindirim sisteminde kanama belirtileri ortaya çıkabilir. Kronik gastrit, genellikle hafif ama uzun süreli semptomlarla seyreder ve zaman zaman sessiz bir şekilde ilerleyebilir. Stres, alkol tüketimi veya ilaç kullanımı gibi tetikleyici faktörler semptomların şiddetlenmesine yol açabilir. Belirtiler uzun sürerse ya da kanama bulguları ortaya çıkarsa, vakit kaybetmeden tıbbi değerlendirme yapılması gerekir.

Gastritte tanı süreci nasıldır?

Gastrit tanısı, hastanın şikâyetlerinin detaylı şekilde değerlendirilmesi ve fizik muayene ile başlar. Kesin tanı için en güvenilir yöntem endoskopidir. Endoskopi sırasında mide iç yüzeyi doğrudan incelenir ve iltihaplanmanın derecesi değerlendirilir. Gerekli durumlarda mideden biyopsi alınarak mikroskobik inceleme yapılır. Helicobacter pylori enfeksiyonunu tespit etmek için üre nefes testi, dışkıda antijen testi veya kan tahlilleri uygulanabilir. Kan testlerinde anemi bulguları, gastrit kaynaklı kanamaların habercisi olabilir. Ayrıca ultrasonografi ya da diğer görüntüleme yöntemleri, eşlik eden sindirim sistemi hastalıklarını dışlamak için kullanılabilir. Erken tanı, gastritin ilerlemesini önlemek ve komplikasyonları engellemek açısından büyük önem taşır.

Sonuç

Gastrit, doğru tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen yaygın bir mide rahatsızlığıdır. Uzun süreli mide yanması, ağrı ya da hazımsızlık gibi belirtiler fark edildiğinde gastroenteroloji uzmanına başvurmak erken müdahale açısından kritik önem taşır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, stresin kontrolü ve risk faktörlerinden kaçınma, gastrit oluşumunu önlemede önemli adımlar arasında yer alır.