Endoskopik Skleroterapi

Endoskopik Skleroterapi Nedir?

Endoskopik skleroterapi, sindirim sistemi içindeki varis kaynaklı kanamaların kontrol altına alınması amacıyla uygulanan girişimsel bir tedavi yöntemidir. Bu işlemde, genişlemiş damar yapılarına (özofagus veya mide varisleri gibi) endoskopi eşliğinde özel bir sklerozan madde enjekte edilerek damarların daraltılması ve tıkanması sağlanır. Böylece kan akışı kesilir, varis küçülür ve kanama riski azaltılır ya da mevcut kanama durdurulur.

Skleroterapi sırasında genellikle sklerozan madde doğrudan varisin içine ya da çevresine enjekte edilir. Bu madde damar duvarında kontrollü bir inflamasyon ve fibrozis oluşturarak varis yapısının kapanmasını sağlar. İşlem, sedasyon altında yapılır ve genellikle kısa sürer. Uygulama endoskopik olarak yapıldığı için açık cerrahiye ihtiyaç duyulmaz ve hastalar çoğunlukla aynı gün içinde taburcu edilebilir.

Skleroterapi, kanama riskinin yüksek olduğu siroz hastalarında varis kanamalarının yönetiminde önemli bir yere sahiptir. Ancak günümüzde, özellikle özofagus varislerinde skleroterapinin yerini daha sık olarak band ligasyonu almış olsa da, bazı durumlarda skleroterapi hala etkili ve gerekli bir tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır.

Hangi Durumlarda Skleroterapi Tercih Edilir?

Endoskopik skleroterapi en sık olarak özofagus varis kanamaları tedavisinde kullanılır. Karaciğer sirozu gibi portal hipertansiyon nedenli durumlarda yemek borusunda genişlemiş damar yapıları gelişebilir. Bu varisler zamanla incelerek yırtılabilir ve ciddi, hatta yaşamı tehdit eden kanamalara yol açabilir. Skleroterapi, bu tür aktif kanamaların acil kontrolü için uygulanabilir. Ayrıca daha önce kanama geçirmiş ve tekrar riski taşıyan hastalarda da önleyici (profilaktik) amaçla tercih edilebilir.

Skleroterapi, aynı zamanda mide varislerinde, özellikle fundal varisler gibi band ligasyonu uygulanması zor olan bölgelerde alternatif bir tedavi yöntemi olarak kullanılır. Bu bölgelerde enjeksiyonla uygulanan sklerozan ajanlar, varislerin küçülmesini ve kanama riskinin azalmasını sağlar. Bazı durumlarda rektal varisler ya da ektopik varisler gibi daha nadir görülen damar genişlemelerinde de skleroterapi kullanılabilir.

Band ligasyonunun teknik olarak uygulanamadığı, çok sayıda ve yaygın varis bulunan ya da ligasyon sonrası tekrarlayan kanama gelişen vakalarda da skleroterapi tercih edilen bir yöntemdir. Ayrıca bazı merkezlerde band ligasyonu ile birlikte kombine olarak, tedavi etkinliğini artırmak amacıyla uygulanabilir.

Skleroterapi sonrasında nadiren de olsa komplikasyonlar gelişebilir. Bunlar arasında göğüs ağrısı, ateş, ülserasyon, striktür (yemek borusunda darlık), lokal enfeksiyon veya işlem sonrası kanama yer alabilir. Bu nedenle işlemin deneyimli bir ekip tarafından, uygun donanımlı bir sağlık merkezinde yapılması önemlidir. İşlem sonrası hastalar yakın izlem altında tutulmalı, sıvı alımı ve diyet düzenlemesi yapılmalı ve gerektiğinde ek endoskopik müdahaleler planlanmalıdır.

Sonuç

Endoskopik skleroterapi, varis kaynaklı sindirim sistemi kanamalarında hem acil müdahale hem de uzun vadeli kontrol sağlamak amacıyla uygulanan güvenilir bir tedavi yöntemidir. Özellikle özofagus ve mide varislerinde, uygun hastalarda etkili sonuçlar verir. Günümüzde band ligasyonu daha sık kullanılsa da, bazı klinik senaryolarda skleroterapi halen değerli ve gerekli bir alternatiftir. Doğru endikasyon, uygun hasta seçimi ve uzmanlık gerektiren uygulama süreci, bu yöntemin başarısını ve güvenliğini belirleyen temel faktörlerdir.