Endokrin Cerrahi Hastalıklar

Endokrin cerrahi hastalıklar nedir?

Endokrin cerrahi hastalıklar, hormon üreten bezlerde (tiroid, paratiroid, adrenal bezler ve pankreas) gelişen ve cerrahi müdahale gerektiren rahatsızlıkları kapsar. Bu hastalıklar genellikle tümörler, kistler, nodüller veya bezlerin aşırı ya da yetersiz hormon salgılaması sonucu ortaya çıkar. Tiroid kanseri, guatr, paratiroid adenomları, adrenal tümörler ve insülinoma gibi pankreas kaynaklı tümörler en sık cerrahi müdahale gerektiren endokrin hastalıklar arasında yer alır. Endokrin cerrahi, hormon dengesinin yeniden sağlanması ve hastanın genel sağlık durumunun iyileştirilmesi amacıyla uygulanır. Erken tanı ve doğru cerrahi yaklaşım, bu hastalıkların başarılı bir şekilde tedavi edilmesinde kritik öneme sahiptir.

Endokrin cerrahi hastalıkların belirtileri nelerdir?

Endokrin cerrahi hastalıkların belirtileri, etkilenen bezin görevine ve salgıladığı hormonlara göre değişiklik gösterir. Tiroid bezi hastalıklarında boyunda şişlik, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, halsizlik, çarpıntı ve kilo değişimleri sık görülen belirtilerdir. Paratiroid bezlerinde bozukluk, yüksek kalsiyum seviyesine bağlı kemik ağrıları, böbrek taşı oluşumu, kas güçsüzlüğü ve yorgunluk ile kendini gösterebilir. Adrenal bez tümörlerinde aşırı hormon üretimi nedeniyle yüksek tansiyon, hızlı kilo alımı, aşırı kıllanma ve ciltte morarma gözlenebilir. Pankreas kaynaklı hormon salgılayan tümörlerde ise sık hipoglisemi atakları, aşırı terleme, çarpıntı ve sinirlilik görülebilir. Bu belirtiler, altta yatan endokrin sorunun habercisi olabilir ve erken değerlendirme gerektirir.

Endokrin cerrahi hastalıklarda tanı süreci nasıldır?

Endokrin cerrahi hastalıkların tanısında öncelikle ayrıntılı bir tıbbi öykü ve fizik muayene yapılır. Kan testleri, hormon düzeylerinin ölçülmesi ve bezlerin işlevlerinin değerlendirilmesinde temel yöntemdir. Tiroid ultrasonografisi, tiroid nodüllerinin ve bez yapısının görüntülenmesinde yaygın kullanılır. Şüpheli nodüllerde ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) yapılabilir. Paratiroid ve adrenal bezlerde bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) veya sintigrafi gibi ileri görüntüleme yöntemleri uygulanır. Pankreas tümörleri için endoskopik ultrasonografi (EUS) veya PET taramaları kullanılabilir. Tüm bu değerlendirmeler, cerrahi gerekliliğin belirlenmesi ve doğru tedavi planının oluşturulmasında kritik rol oynar.

Sonuç

Endokrin cerrahi hastalıklar, hormon dengesini bozan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen rahatsızlıklardır. Erken tanı, düzenli takip ve doğru cerrahi müdahale, bu hastalıkların yönetiminde yüksek başarı sağlar. Tiroid şişliği, ani kilo değişimleri veya hormon dengesizliği belirtileri yaşayan kişilerin, endokrinoloji ve cerrahi uzmanlarına başvurarak değerlendirme yaptırması büyük önem taşır.