Damar yumağı (hemanjiom, arterivenöz malformasyon vs) tedavisi

Damar Yumağı Nedir ve Nasıl Oluşur?

Damar yumağı, tıbbi olarak genellikle hemanjiyom ya da arteriovenöz malformasyon (AVM) şeklinde adlandırılan, damarların anormal şekilde çoğalması veya bağlantı kurmasıyla oluşan damar yapısı bozukluklarını ifade eder. Bu yapılar doğumsal (konjenital) olabilir veya yaşamın ilerleyen dönemlerinde fark edilebilir hale gelebilir. Damar yumağı terimi, damarların normalden farklı bir şekilde organize olmasıyla ortaya çıkan karmaşık damar ağlarını tanımlar.

Hemanjiyom, genellikle doğumdan kısa süre sonra ortaya çıkan ve çocukluk döneminde belirginleşen iyi huylu damar tümörüdür. Deri yüzeyinde kırmızımsı-mor renkte lekeler şeklinde görülebileceği gibi, iç organlarda da oluşabilir. En sık deri, karaciğer ve beyin gibi organlarda yerleşim gösterir. Hemanjiomlar çoğu zaman zamanla kendiliğinden küçülür ya da geriler; ancak bazı durumlarda büyüyerek fonksiyonel bozukluklara veya estetik sorunlara yol açabilir.

Arteriovenöz malformasyon (AVM) ise atardamar (arter) ile toplardamar (ven) arasında yer alan normal kılcal damar ağının gelişmemesi sonucu, doğrudan ve anormal bağlantıların oluştuğu bir damar bozukluğudur. Bu yapılar, damar duvarlarında yüksek basınca neden olur ve zamanla çevre dokulara baskı yaparak belirti vermeye başlar. AVM’ler en sık beyin, omurilik ve akciğer gibi hayati organlarda görülür. Beyin AVM’leri, baş ağrısı, epileptik nöbetler veya ani gelişen beyin kanaması ile kendini gösterebilir.

Damar yumağının oluşumunda genetik yatkınlık, damar gelişiminde görevli proteinlerin eksikliği ya da fetüs gelişimi sırasında ortaya çıkan damar farklılaşma bozuklukları gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Her iki durumda da damar yumağının yeri, büyüklüğü ve gösterdiği belirti düzeyi, tedavi kararını etkileyen temel unsurlardır.

Tanı sürecinde ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) ve özellikle anjiyografi gibi ileri görüntüleme teknikleri kullanılarak damar yumağının anatomik yapısı ayrıntılı biçimde değerlendirilir. Tedavi planı ise genellikle multidisipliner bir yaklaşımla; girişimsel radyoloji, beyin cerrahisi, dermatoloji ya da onkoloji gibi uzmanlık alanlarının iş birliğiyle oluşturulur.