Dahiliye Acilleri

Dahiliye acilleri nelerdir?

Dahiliye acilleri, iç hastalıkları alanına giren ve yaşamı tehdit edebilecek düzeyde ani gelişen, acil müdahale gerektiren tıbbi durumları ifade eder. Bu tür acil durumlar, kalp, solunum, endokrin, metabolik, hematolojik veya gastrointestinal sistemler başta olmak üzere birçok iç organ sistemini etkileyebilir. En sık karşılaşılan dahiliye acilleri arasında akut miyokard enfarktüsü (kalp krizi), hipertansif kriz, pulmoner emboli, diyabetik ketoasidoz, hipoglisemi, hipernatremi ya da hipokalemi gibi elektrolit bozuklukları, üst veya alt gastrointestinal sistem kanamaları, masif hemoptizi (ağızdan kan gelmesi), akut böbrek yetmezliği ve anaflaksi yer alır. Bu tablolar, zamanında tanınıp doğru şekilde tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara veya ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle dahiliye acilleri, hızlı değerlendirme ve etkin müdahale gerektiren durumlardır.

Dahiliye acil vakalarında belirtiler nelerdir?

Dahiliye acil vakalarında belirtiler, etkilenen organ sistemine göre değişiklik gösterir. Kalp krizinde göğüs ağrısı, nefes darlığı, soğuk terleme ve bilinç kaybı gibi belirtiler ön plandayken, pulmoner embolide ani başlayan nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük görülür. Diyabetik ketoasidozda sık idrara çıkma, aşırı susuzluk, karın ağrısı, bilinç bulanıklığı ve nefes havasında aseton kokusu dikkat çeker. Hipoglisemi ise terleme, titreme, sinirlilik, bilinç değişikliği ve bayılma ile kendini gösterebilir.

Gastrointestinal sistem kanamalarında kanlı kusma (hematemez), siyah renkli dışkılama (melena) veya parlak kırmızı rektal kanama (hematokezya) ortaya çıkabilir. Böbrek yetmezliğinde idrar miktarında azalma, ödem, halsizlik ve bilinç değişiklikleri görülebilir. Elektrolit bozukluklarında kas krampları, kalp ritim bozuklukları ve bilinç düzeyinde değişiklikler gelişebilir. Anafilaktik reaksiyonlarda ise ani gelişen cilt döküntüsü, dil-damak şişmesi, nefes darlığı ve tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler hayatı tehdit edebilir. Bu çeşitlilik nedeniyle hastaların klinik bulguları dikkatle izlenmeli ve kapsamlı şekilde değerlendirilmelidir.

Dahiliye acillerinde teşhis ve tedavi süreci nasıldır?

Dahiliye acillerinde teşhis süreci, öncelikle ayrıntılı öykü alınması ve fizik muayene ile başlar. Hekim, belirtilerin başlama zamanı, süresi, eşlik eden semptomlar ve hastanın mevcut kronik hastalıklarını dikkate alarak ön tanı oluşturur. Ardından tanıyı netleştirmek için laboratuvar testleri, elektrokardiyografi (EKG), akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi (BT), ultrasonografi, kan gazı analizi, kardiyak enzimler ve elektrolit düzeyleri gibi tanısal yöntemler kullanılır.

Tedavi süreci, aciliyetin türüne ve hastanın genel durumuna göre değişkenlik gösterir. Hipoglisemi gibi bazı durumlarda hızlı glukoz desteği ile tablo hızla düzelebilirken, miyokard enfarktüsü, GİS kanaması veya pulmoner emboli gibi vakalarda multidisipliner yaklaşım gerekebilir. İlaç tedavileri, sıvı-elektrolit desteği, oksijen desteği, damar içi tedaviler ve bazı durumlarda yoğun bakım izlemi uygulanabilir. Hayati risk içeren hastalarda hemodinamik stabilizasyon ve organ fonksiyonlarının korunması önceliklidir. Tedavi sonrası hastanın yakın izlemi, yeniden değerlendirilmesi ve gerekirse ilgili branşlara yönlendirilmesi sürecin önemli bir parçasıdır.

Sonuç

Dahiliye acilleri, geniş bir yelpazeye yayılan ve birçok sistemik hastalığın ani ve şiddetli tablosuyla kendini gösteren ciddi tıbbi durumlardır. Erken tanı, hızlı müdahale ve uygun tedavi ile komplikasyonlar önlenebilir ve yaşam kurtarıcı sonuçlar elde edilebilir. Bu nedenle her dahiliye acil vakası, sistematik bir yaklaşım ve dikkatli değerlendirme ile ele alınmalıdır.