Çocuklarda Astım

Çocuklarda astım nedir?

Çocuklarda astım, hava yollarının kronik inflamasyonu ile seyreden, tekrarlayan nefes darlığı, öksürük ve hışıltı gibi semptomlarla karakterize olan yaygın bir solunum yolu hastalığıdır. Bu durum, bronşların çevresel tetikleyicilere karşı aşırı duyarlılık göstermesiyle ortaya çıkar. Astımlı çocukların hava yolları iltihaplanır, kasılır ve mukus üretimi artar, bu da solunumun zorlaşmasına neden olur. Hastalık genellikle tekrarlayan ataklar halinde seyreder ve belirtiler özellikle gece ya da sabaha karşı daha da belirginleşebilir. Astım, çocukluk çağında en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve uygun şekilde kontrol altına alındığında çocukların normal yaşam sürmeleri mümkündür. Genetik yatkınlık, alerjik bünyeye sahip olmak ve çevresel etkenler hastalığın gelişmesinde etkili olabilir.

Çocuklarda astım belirtileri nelerdir?

Çocuklarda astımın en belirgin belirtisi tekrarlayıcı ve genellikle kuru olan öksürüktür. Bu öksürük özellikle geceleri, sabaha karşı veya egzersiz sonrasında artış gösterebilir. Nefes alırken hırıltı ya da ıslık sesi şeklinde duyulan hışıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi ve zaman zaman solunum güçlüğü diğer yaygın belirtiler arasında yer alır. Bazı çocuklarda, sık tekrarlayan bronşit atakları, egzersiz sırasında çabuk yorulma ve solunum sırasında kaburgalar arasında çekilme görülebilir. Alerjenlerle temas, soğuk hava, sigara dumanı, solunum yolu enfeksiyonları veya yoğun fiziksel aktivite gibi tetikleyici faktörler belirtileri başlatabilir ya da kötüleştirebilir. Astım atakları sırasında belirtiler ani şekilde şiddetlenebilir ve bu durumda hızlı müdahale gerekebilir. Erken yaşlarda belirtiler net olmayabileceği için özellikle sık solunum yolu enfeksiyonu geçiren ve gece öksürükleri olan çocuklarda dikkatli değerlendirme önemlidir.

Çocuklarda astım nasıl teşhis edilir?

Çocuklarda astım tanısı, öncelikle çocuğun klinik öyküsünün ayrıntılı olarak değerlendirilmesiyle başlar. Öksürük, hışıltı ve nefes darlığı gibi belirtilerin ne zaman ve ne sıklıkla ortaya çıktığı, hangi durumlarla tetiklendiği ve çocuğun bu belirtilere nasıl yanıt verdiği hekim tarafından ayrıntılı şekilde sorgulanır. Fizik muayene sırasında, akciğerlerde hışıltılı solunum sesleri duyulabilir. Beş yaş ve üzerindeki çocuklarda, akciğer fonksiyonlarını değerlendirmek amacıyla solunum fonksiyon testleri (spirometri) yapılabilir. Bu testlerle hava yollarındaki daralma ve bronkodilatör ilaçlara verilen yanıt ölçülür. Alerjik zeminli astım şüphesi varsa alerji testleri, total ve spesifik IgE düzeyleri gibi laboratuvar analizleri istenebilir. Küçük yaştaki çocuklarda kesin tanı koymak zor olabilir; bu nedenle genellikle bulgulara ve tedaviye verilen yanıta göre takip yapılır. Gereken durumlarda pediatrik alerji veya göğüs hastalıkları uzmanlarının görüşü alınır.

Sonuç

Çocuklarda astım, hava yollarının kronik iltihabı sonucu gelişen ve genellikle öksürük, hışıltı ve nefes darlığı ile kendini gösteren bir solunum hastalığıdır. Tanı, öykü, muayene ve solunum testleri ile konur. Erken tanı, düzenli takip ve uygun tedavi ile astım kontrol altına alınabilir ve çocuklar sağlıklı bir yaşam sürebilir.