Alerjik Nezle

Alerjik nezle nedir?

Alerjik nezle, tıbbi adıyla alerjik rinit, bağışıklık sisteminin hava yoluyla solunan bazı alerjenlere karşı verdiği aşırı duyarlılık tepkisi sonucu burun mukozasında gelişen iltihabi bir durumdur. Genellikle polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü, küf mantarları veya bazı kimyasal maddelere maruz kalma sonrası ortaya çıkar. Alerjik nezle, yıl boyunca devam eden (perennial) ya da mevsimsel (saman nezlesi) olarak iki ana formda görülebilir. Bu hastalık burunla sınırlı olmasına rağmen göz, boğaz ve sinüsleri de etkileyebilir. Özellikle çocukluk ve genç erişkinlik döneminde başlamakla birlikte her yaşta ortaya çıkabilir ve yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürebilir.

Alerjik nezle belirtileri nelerdir?

Alerjik nezlenin en karakteristik belirtileri burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma ve burun kaşıntısıdır. Bu belirtiler genellikle alerjenle temas sonrası hızla başlar ve sık tekrarlayıcı nitelik gösterir. Gözlerde sulanma, kaşıntı ve kızarıklık da hastalığa eşlik edebilir. Burun akıntısı genellikle şeffaf ve sulu yapıdadır. Bazı hastalarda geniz akıntısı, boğazda yanma ve öksürük görülebilir. Uyku kalitesinin bozulması, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü gibi sistemik yakınmalar da tabloya dâhil olabilir. Mevsimsel alerjik rinit genellikle ilkbahar ve sonbaharda polenlerin yoğun olduğu dönemlerde ortaya çıkarken, yıl boyu süren tip daha çok ev içi alerjenlerle ilişkilidir. Alerjik nezle, astım ve sinüzit gibi solunum yolu hastalıklarıyla birlikte görülebilir ve bu durum tanı ve tedavi sürecini daha da önemli hale getirir.

Alerjik nezle nasıl teşhis edilir?

Alerjik nezle tanısı, hastanın detaylı tıbbi öyküsü ve fizik muayenesiyle konur. Belirtilerin ne zaman başladığı, hangi durumlarla tetiklendiği, yılın hangi dönemlerinde şiddetlendiği ve ailede alerjik hastalık öyküsünün olup olmadığı değerlendirilir. Fizik muayenede burun mukozasında solukluk, şişlik ve aşırı salgı gözlenebilir. Tanıyı kesinleştirmek ve hangi alerjenin sorumlu olduğunu belirlemek için alerji testleri uygulanır. En sık kullanılan yöntem cilt prick testidir ve bu testte çeşitli alerjenler cilt altına küçük miktarlarda uygulanarak vücudun verdiği yanıt gözlemlenir. Alternatif olarak serumda spesifik IgE testi de kullanılabilir. Gereken durumlarda sinüs grafileri veya nazal endoskopi ile eşlik eden başka bir patoloji olup olmadığı araştırılabilir. Alerjik nezle tanısı konulduktan sonra tedavi, hem semptom kontrolünü hem de alerjenle temasın azaltılmasını hedefleyecek şekilde planlanır.

Sonuç

Alerjik nezle, bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere verdiği anormal yanıt sonucu gelişen, burun tıkanıklığı, akıntı ve hapşırık gibi belirtilerle seyreden kronik bir üst solunum yolu hastalığıdır. Tanısı hasta öyküsü, fizik muayene ve alerji testleriyle konur. Erken tanı ve uygun tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve hastanın yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.