Alerjik Cilt Hastalıkları

Alerjik cilt hastalıkları nedir?

Alerjik cilt hastalıkları, ciltte bağışıklık sisteminin bazı maddelere karşı verdiği anormal ve aşırı duyarlılık tepkileri sonucu gelişen inflamatuar deri hastalıklarıdır. Bu durum, vücudun zararsız çevresel faktörlere karşı bağışıklık yanıtı oluşturmasıyla meydana gelir. En yaygın alerjik cilt hastalıkları arasında atopik dermatit, kontakt dermatit, ürtiker ve anjiyoödem yer alır. Alerjenlerle temas, soluma ya da sistemik yolla vücuda alınması sonrasında ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarma ve döküntü gibi tepkiler oluşabilir. Alerjik cilt reaksiyonları genetik yatkınlıkla ilişkili olabileceği gibi çevresel etkenlere maruz kalma, bağışıklık sistemi düzensizlikleri veya stres gibi durumlarla da tetiklenebilir. Bu hastalıklar hem çocuklarda hem yetişkinlerde görülebilir ve belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Alerjik cilt hastalıklarının belirtileri nelerdir?

Alerjik cilt hastalıklarında en sık görülen belirti ciltte yoğun kaşıntıdır. Kaşıntıya eşlik eden kızarıklık, kabarıklık, pullanma, kuruluk ve su dolu küçük kabarcıklar gibi belirtiler de tabloya dâhil olabilir. Atopik dermatitte özellikle dirsek içleri, diz arkaları, yüz ve boyun gibi bölgelerde cilt kuruluğu ve egzama benzeri döküntüler sık görülür. Kontakt dermatitte ise alerjenle doğrudan temas edilen bölgede sınırlı kızarıklık ve tahriş gelişir. Ürtiker, halk arasında kurdeşen olarak bilinir ve aniden ortaya çıkan, ciltten kabarık, soluk merkezli ve kızarık sınırlarla çevrili döküntülerle kendini gösterir. Ürtiker genellikle kısa sürelidir ancak bazı olgularda kronikleşebilir. Anjiyoödem durumunda ise cilt altı dokuda ani şişlikler, özellikle göz çevresi, dudaklar, dil ve boğazda belirgin hale gelebilir. Bu durum solunum yollarını etkilediğinde hayati risk oluşturabilir. Alerjik cilt hastalıkları zaman zaman mevsimsel, bazen de sürekli olarak nüks edebilir.

Alerjik cilt hastalıkları nasıl teşhis edilir?

Alerjik cilt hastalıklarının tanısı, hastanın ayrıntılı öyküsünün alınması ve dermatolojik muayene ile başlar. Belirtilerin süresi, şiddeti, tetikleyici faktörlerle ilişkisi ve aile öyküsü tanıda önemli ipuçları sunar. Deri lezyonlarının tipi, dağılımı ve gelişim süreci fizik muayene sırasında değerlendirilir. Tanıyı kesinleştirmek ve sorumlu alerjeni belirlemek amacıyla deri prick testi, yama testi veya spesifik IgE düzeylerini gösteren kan testleri yapılabilir. Kontakt dermatit şüphesi varsa patch testi tercih edilirken, gıda veya inhalan alerjilerinde prick testi ön plandadır. Bazı durumlarda biyopsi gerekebilir; bu durumda cilt dokusundan küçük bir örnek alınarak histopatolojik inceleme yapılır. Ayırıcı tanıda enfeksiyonlar, bağ dokusu hastalıkları ve otoimmün deri hastalıkları da göz önünde bulundurulur. Doğru tanı, etkili tedavi ve hastalığın kontrolü için temel adımdır.

Sonuç

Alerjik cilt hastalıkları, bağışıklık sisteminin alerjenlere karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık yanıtıyla ortaya çıkan ve ciltte kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık gibi belirtilerle seyreden rahatsızlıklardır. Tanı, öykü, fizik muayene ve gerekirse alerji testleriyle konur. Uygun tanı ve kişiye özel tedavi planı ile bu hastalıklar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi korunabilir.